Page 52 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
29
29 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
2. ÜNİTE : BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ > 2.1. Basınç
Kavram : Basınç Kuvveti
Genel Beceriler : Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi

Çalışmanın Adı İMPARATOR PENGUENLER 25 dk.
Çalışmanın Amacı Basınç kuvvetini tanımlayabilme.
Yönerge: Antarktika’da yaptıkları bilimsel çalışmalarda penguenleri de inceleyen bilim insanları, burada
yaşayan “imparator penguenler” ile ilgili aşağıdaki bilgilere ulaşmıştır. Verilen bilgilerden ya-
rarlanarak soruları cevaplayınız.

İMPARATOR PENGUENLER
İmparator penguenler dünyanın en soğuk yerlerin-
den biri olan Antarktika’da yaşar. Antarktika, he-
men hemen her yeri karla ve buzla kaplı olan bir kı-
tadır. İmparator penguenlerin tüyleri ve derilerinin
altındaki kalın yağ tabakası, onları sıcak tutarak bu
kıtada yaşayabilmelerine imkân tanır. Penguenler,
çok soğuk ve rüzgârlı havalarda bir araya gelerek
birbirlerine sokulup vücut sıcaklıklarını korumaya
çalışır. İmparator penguenler çok iyi yüzebilmekte
hatta suya çok iyi dalabilmektedir. Karada, kar ve
buz üzerinde de yürüyebilirler (bk. Görsel). Görsel: İmparator Penguenler
Aşağıda Tablo 1'de karda yürüyen üç penguen ile ilgili yapılan araştırmada elde edilen bazı veriler ve-
rilmiştir.
Tablo 1
Penguenlerin Karda
Penguenlerin Penguenlerin
Penguenler Oluşturdukları İz
Ağırlıkları (N) Ayaklarının Yüzey Alanı (m )
2
Derinliğinin Miktarı (birim)
1. Penguen 66 0.2 330

2. Penguen 90 0.2 450
3. Penguen 108 0.2 540

İmparator penguenler balık ve krill gibi canlılarla beslenir. Avlanacakları zaman derine dalıp bu canlıları
arar ve kanatlarını yüzgeç gibi kullanır; bu sayede sudaki hareketleri kolaylaşır ve 500 metre kadar derine
dalabilir. Derinlere indikçe güçlü kanatları sayesinde hem dalışları hem de yüzeye çıkışları sırasında su
basıncının uyguladığı kuvvete karşı koyar. Araştırmacılar penguenlerin göğüslerine pusula, hızölçer, ba-
sınçölçer gibi ölçüm aletleri bağlayarak onların hareketlerini ve ulaştıkları derinlikleri araştırır.
Aşağıda Tablo 2'de üç penguenin, dalışları sırasında kanatlarındaki ölçüm aletlerinden elde edilen veriler
verilmiştir.
Tablo 2
300 m Derinlikte 500 m Derinlikte
Kanatlarının Yüzey Alanı
Penguenler Kanatlarında Oluşan Etki Kanatlarında Oluşan Etki
(m )
2
(N) (N)
1. Penguen 0. 7 2100 3500

2. Penguen 0.6 1800 3000

3. Penguen 0.4 1200 2000
Not: Buzullardaki tatlı su akıntıları nedeniyle deniz suyunun özkütlesinin azaldığı bölgelerde, penguenlerin kanatlarında oluşan
etkinin azaldığı görülmüştür.

50
Hazırlayan: Dilek DEMİR