Page 57 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 57

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                          FİZİK 10
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı                    Kavram Öğretimi 32
            2. ÜNİTE     : BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ > 2.1. Basınç
            Kavram       : Pascal Prensibi
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

             Çalışmanın Adı                         KUVVET KAZANCI                                  15 dk.
             Çalışmanın Amacı  Paskal prensibini günlük hayattan örneklerle açıklayabilme.

            Yönerge: Aşağıdaki metinden hareketle soruları cevaplayınız.

                                                 KUVVET KAZANCI

            Sıvılar bulundukları kabın şeklini alır. Sıvılara kuvvet uygulandığın-
            da hacimleri çok az değişir. Bu özelliklerden faydalanılarak sıvı, ka-
            palı kaplara bırakılır ve pistonlar yardımıyla basınç uygulanır (Gör-
            sel 1). Sıvılar da bu basıncı her doğrultuda her yöne aynen iletir.
            Sıvıların basıncı pistonlara iletmesiyle pistonlarla da kesitlerine bağ-
            lı olarak günlük hayatta küçük kuvvetlerle büyük yükler dengelen-
            miştir. Hidrolik sistemlerde kullanılan sıvının özelliği kaygan olması,
            pistonlardaki sürtünmeyi en aza indirmesi ve hacminin hemen he-
                                                                               Görsel 1: Pistonlu düzenek
            men hiç değişmemesidir.
                    Vakum Gücü Fren Güçlendirici
                            Fren Hidroliği Basıncı
                Fren Pedalı       Fren Tüpü
                                      Kaliper Fren
                                             Fren Balatası
                                                     Araçlarda kullanılan hidrolik fren sistemi sayesinde kü-
                                                     çük bir kuvvetle hareket hâlindeki aracın durdurulması
                                                     sağlanabilmektedir (Görsel 2).
                          Fren Ana Silindiri
                             Fren Pistonu


                              Disk Rotoru



                     Görsel 2: Araçlarda fren sistemi

            İnsan gücüyle çok uzun sürede yapılabilecek kazı ça-
            lışmaları hidrolik sistemle çalışan iş makineleriyle çok
            kısa sürede ve daha küçük kuvvetle yapılabilmektedir
            (Görsel 3).


                                                                         Görsel 3: Ağır iş makinesi





                                                        Vinçlerde kullanılan hidrolik sistemler (Görsel 4) yar-
                                                        dımıyla yüksek yerlere daha güvenli ve daha çabuk
                                                        çıkılması sağlanmıştır.






                             Görsel 4: Vinç


                                                                                                    55
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62