Page 54 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 54
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
30 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
2. ÜNİTE : BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ > 2.1. Basınç
Kavram : Basınç Kuvveti
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi
Çalışmanın Adı HER KUVVET BASINÇ OLUŞTURUR MU? 10 dk.
Çalışmanın Amacı Basınç kuvveti kavramını ifade edebilme.
Yönerge: Aşağıdaki metinden faydalanarak soruları cevaplayınız.
HER KUVVET BASINÇ OLUŞTURUR MU?
Ağırlıklarından dolayı katı cisimler bırakıldıkları zemine basınç uygular. Aşağıdaki şekillerde özdeş ci-
simler kullanılarak bu cisimlerin bırakıldıkları zemine kendi ağırlıkları sonucu uyguladıkları basınç izlen-
miştir. Şekil 1’de zeminde durmakta olan bir cisim verilmiştir. Cisim üzerine herhangi bir kuvvet uygu-
lanmadığı için cismin basıncı ağırlığına bağlıdır ve sadece I numaralı yüzeye basınç uygular. Şekil 2’de
ise ağırlığından dolayı I numaralı yüzeye basınç uygularken F kuvvetinden dolayı II numaralı yüzeye
1
basınç uygulanır. Cisimler özdeş olduğu için Şekil 1 ve Şekil 2’deki I numaralı yüzeye uygulanan ba-
sınçlar eşittir. Şekil 3’te ise cisme iki farklı kuvvet uygulandığı için I numaralı yüzeye etki eden basınç,
Şekil 1 ve Şekil 2’deki basınç değerinden daha büyük olacaktır. II numaralı yüzeye etki eden basınç ise
yan yüzeye etki eden kuvvet aynı büyüklükte olduğu için Şekil 2’deki II numaralı yüzeye etkiyen basınç
ile aynı büyüklükte olacaktır.
II II II
F = F
2
F = F F = F
1 1
I I I
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3
Sorular
1. Şekil 2’de F kuvvetinin I numaralı yüzeyde basınç oluşturmamasının nedeni nedir?
1
2. Şekil 3’te I numaralı yüzeye etki eden basıncın Şekil 1 ve Şekil 2’deki I numaralı yüzeye etki eden
basınçtan büyük olmasının nedeni nedir?
3. Şekil 1 ve Şekil 3’te I numaralı yüzeye etki eden basıncın farklı olmasının nedeni, etki eden ba-
sınç kuvvetlerinin farklı olmasıdır. Bu durumda basınç kuvveti kavramını nasıl açıklarsınız?
52
Hazırlayan: Musa ÖZCAN