Page 74 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
41 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

Bunun üzerine sınıftaki öğrenciler şu şekilde bir hikâye oluşturur:

1. öğrenci: “Üç kardeş, köyde yaşayan dedelerini ziyaret etmek ister. Dedelerinin evine ulaşmaları için
yüksek bir tepeden ve uzun otlarla kaplı bir tarladan geçmeleri gerekmektedir. Yola koyulan kardeşler,
tepeye varıp aşağıya baktıklarında ileri geri salınan otların üzerinde dalgaların ilerlediğini görür.”
2. öğrenci: “Yürümekten yorulan kardeşler, dinlenmek için durgun bir su birikintisinin kenarına oturur.
İçlerinden biri suya küçük bir taş atar. Kardeşler, dalgaların taşın suya düştüğü yerden başladığını ve
genişleyen çemberler şeklinde yayıldığını görür.”

3. öğrenci: “Suyun yüzeyindeki bir yaprağın dalganın geçişi sırasında yukarı aşağı ve ileri geri hareket
ettiğini gören kardeşler, bir süre sonra yaprağın ilk konumunda kalmasına çok şaşırır.”
4. öğrenci: “Dedelerinin onları beklediğini hatırlayan kardeşler koşarak oradan uzaklaşır. Koşarken kar-
deşlerden biri ‘Dedemi ilk ben göreceğim.’ der. Diğer kardeş ‘İyi ki boşlukta yaşamıyoruz. Yoksa onu
duyamazdık.’ der.”
5. öğrenci: “Kardeşler, nihayet dedelerinin evine varır, yolda gördüklerini dedelerine anlatır. O sırada
radyodan haber saati anonsu yapılır. Haber sunucusu; Endonezya’da 7,1 şiddetinde bir deprem olduğu-
nu, merkezde oluşan sarsıntının ve bu şiddette bir depremle açığa çıkan enerjinin çevre bölgelerden de
hissedildiğini söyler.
6. öğrenci: “Haber sunucusu başka bir habere geçerek ‘Uzayda yaşam arayışları devam ediyor. Astro-
nomlar, uzak bir galaksiden yayılan gizemli dalgalar tespit etti. Ancak bu radyo dalgalarının kesin kaynağı
ve taşıdığı bilgi henüz bilinmiyor.’ der.”

Sorular

1. Metinde dalgalarla ilgili olduğunu düşündüğünüz hangi bilgiler bulunmaktadır? Aşağıdaki noktalı
alana yazınız.

2. Metinde 3. öğrencinin yaptığı açıklamada belirtilen yaprağın ilk konumunda kalması günlük hayatta
ne tür bir probleme neden olabilir? Bu problemin çözümüne ilişkin ne yapılabilir? Kısaca açıklayınız.

3. Dalga kavramını nasıl tanımlarsınız?

72
Hazırlayan: Şeyda BOZARSLAN Hazırlayan: Hasan ATÇEKEN