Page 28 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 11
1. ÜNİTE : YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ> 1.3. Oğuz Göçleri ve Anadolu
Kavram : Muharebe
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı ANADOLU’NUN FETHİ 15 dk.
Çalışmanın Amacı Muharebe kavramını Anadolu’nun fethi açısından değerlendirebilme.

1. Yönerge: Metin ve görsellerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

MALAZGİRT MUHAREBESİ
Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşu-
nu sağlayan Dandanakan Savaşı’ndan
sonra Merv şehrinde toplanan büyük
kurultayda cihan hâkimiyeti mefkûresi
doğrultusunda tespit edilen fetih planla-
rı çerçevesinde Selçuklular bilhassa batı
yönünde büyük fetih hareketlerine baş-
ladılar. Anadolu’nun bir Türk yurdu hâ-
line getirilmesi uğruna yapılan bu mü-
cadeleler sırasında Selçuklu kuvvetleri
Sivas’a kadar ileri hareketlerine devam
ederek buradaki Bizans kaleleri ve müs-
tahkem mevkiilerini geniş çapta tahrip
Görsel 1 etmişlerdir.
Çeşitli milletlerden oluşması sebebiyle birlikten mahrum 200.000 kişilik Bizans ordusuna karşılık
Selçuklu ordusu hepsi aynı ideale hizmet eden yaklaşık 50.000 kişiden ibaretti. Savaşı kısa bir
sürede bitirmek isteyen Romanos Diogenes (Romen Diyojen), saldırgan bir taktik izliyordu. Bu ise
Selçukluların işine geliyordu. Alp Arslan’ın bizzat yönettiği sahte ricat harekâtı ile kapana sıkışan
Romanos Diogenes, Alp Arslan’ın
esiri oldu.

Yalnız İslam dünyasında değil Batı
dünyasında da dikkat ve ilgiyle iz-
lenen bu zaferden birkaç yıl sonra
Anadolu ve Suriye’de hâkimiyetin
Türklerin eline geçmesi üzerine bü-
tün Avrupa bir araya gelmiş ve Haçlı
Seferlerinin hazırlıklarına başlamıştır.

Görsel 2
Malazgirt Muharebesi Türk ve dünya tarihinin dönüm noktalarından birini oluşturur. Bu zafer sonun-
da, Bizanslıların bütün maddi imkânlarını kullanarak hazırladıkları büyük ordu dağıldığından daha
sonraki yıllarda Türkler, önemli bir direnişle karşılaşmadan Anadolu içlerine akarak kısa zamanda
Ege ve Marmara kıyılarına kadar ilerlemişlerdir. Bu defa istila ve yağma amacı taşımadan fethettik-
leri toprakları vatan edinip Anadolu’da ilk Türk beyliklerini kurmuşlardır.

(Ali Sevim, “Malazgirt Muharebesi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C.27,
İstanbul 2003, s.481-483’ten düzenlenmiştir.)

25