Page 70 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 33
32 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.2. Destek ve Hareket Sistemi > 11.1.2.1. Destek ve hareket sisteminin yapı, görev ve
Sorular: işleyişi
Kavram : Eklem
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
1. Aşağıda verilen çözümleme tablosunda kıkırdak dokuya ait yapılar verilmiştir. Bu yapıların hangi Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
kıkırdak doku ya da dokularda bulunduğunu ( √ ) işareti ile belirtiniz.
Çalışmanın Adı HAREKET SERBEST 20 dk.
Hangi Tip Kıkırdakta Bulunur? Çalışmanın Amacı Eklemlerin yapısını, işlevini ve çeşitliliğini açıklayabilme.

Kıkırdak Dokuya Ait Yapılar
Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Terimler Elastik Kıkırdak Hiyalin Kıkırdak Fibröz Kıkırdak
Kondrosit Eklemler, iki veya daha fazla kemik yüzeyi tıpkı
kapı menteşesi gibi birbirine bağlar. Birçok eklem
Lakün
hareketlidir. Omuzdan başlayarak parmak uçlarına
Elastik Lif kadar olan eklemlerin hareket kabiliyetini gösteren
Kolajen Lif görseli inceleyiniz (Görsel 1). Bu görselde çeşitli oy-
nar eklemlerin farklı yönlere nasıl hareket sağladığı-
Matriks (kondrin)
na dikkat ediniz.
Eklemler bulundukları yere ve görevlerine göre çe-
2. Kan, dokuların beslenmesi için gereken tüm maddeleri taşır ve artık maddeleri dokudan uzaklaştırır. şitlenir (Görsel 2). Örneğin kalça kemiğindeki eklem
Görseldeki kıkırdak hücresinde ve ara maddesinde kan damarı görüyor musunuz? Kıkırdak doku, hem yürümemizde hem de oturmamızda görev alır.
ihtiyacı olan maddeleri nasıl temin eder? Bu durumun ne gibi sonuçları olabilir? Kol kemiklerimizde bulunan eklemler ise iç-dış, sağ-
sol gibi hareketleri sağlayarak oldukça geniş bir ha-
reket serbestliğine imkân verir. Kafatası eklemleri
ise kemiklerin birbirine sıkıca kaynaştığı bölgelerdir.
İskelet, embriyonik dönemde hiyalin kıkırdaktan olu-
şur. Ergin bireylerin bronşlarında, soluk borusunda,
burunda, kemiklerin eklem başlarında ve kaburga
uçlarında hiyalin kıkırdak bulunur. Elastik kıkırdak
kulak kepçesi, kulak yolu, östaki borusu ve epiglot-
tiste bulunur. Omurlar arasındaki disklerde ve köp-
rücük kemiği gibi kemiklerin eklem yaptığı yerlerde
ise fibröz kıkırdak bulunur. Görsel 1: Oynar eklem tipleri

3. Görselde verilen örnekler dışında kıkırdak doku tiplerinin vücutta bulunduğu yerlere vereceğiniz ör-
nekleri aşağıdaki tabloya yazınız.

Elastik Kıkırdak Hiyalin Kıkırdak Fibröz Kıkırdak

a) Oynar eklem b) Az oynar eklem c) Oynamaz eklem

Görsel 2: Eklem çeşitleri

66 67
Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU