Page 42 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Kavram Öğretimi 23
FELSEFE 11

2. ÜNİTE : MS 2. YÜZYIL-MS 15. YÜZYIL FELSEFESİ > 2.2. MS 2. Yüzyıl-MS 15. Yüzyıl Felsefesinin Ayırıcı Nitelikleri > İslam
Felsefesinin Temel Özellikleri ve Öne Çıkan Problemleri
Kavram : İslam Felsefesi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Okuryazarlık Becerisi, Akıl Yürütme Becerisi

Çalışmanın Adı İSLAM DÜŞÜNCE DÜNYASI II 20 dk.
Çalışmanın Amacı MS 2. yüzyıl-MS 15. yüzyıl İslam felsefesinin temel özelliklerini ve problemlerini belirleyebilme.

Yönerge: Aşağıdaki şemada fikirleri verilen filozofların görüşlerini okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

a. b.
Fârâbi’nin metafizik sisteminde merkezî noktada Ibn Sînâ, nefsin idrak güçlerini akli ve duyusal
bulunan Tanrı, “İlk Varlık” veya “Mutlak Bir” olarak idrak olarak ikiye ayırır. Duyusal idrak güçleri de
nitelendirilir. Fârâbi, Tanrı’yı sadece hikmet sahibi iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır. Dış idrak güçle-
bir varlık olarak değil bütün varlığın kendisinden ri duyu organlarının verileridir. İç idrak ise hayal,
çıktığı zorunlu varlık olarak görür. Tanrı’nın mer- fikir, vehim hafıza ve hatırlamadır. İnsani nefiste
hameti sonsuzdur, yarattıkları için daima hayır ve bütün bu güçlere ek olarak düşünme gücü bulu-
iyilik diler. İffet, adalet ve benzeri değerler insan nur. İnsan kendinde bulunan idrak güçleri ve akıl
aklıyla kavranabilir. İnsan düşünme gücü ile en sayesinde varlıkların ve bu varlıkları idrak eden
faziletli gayeleri tespit ederek iyi ve güzel olana ben'in farkına varır.
yönelmelidir.

c. ç.
Gazâli, bilginin kaynağını doğuştan var olan akli Ibn Rüşt, din ile felsefe arasında yapılacak bire
bilginin niteliğinde ve imkânında araştırmıştır. Dü- bir kıyaslamanın yanlış olduğunu vurgulamış-
şüncesini “Nefsini bilen, Rabb'ini bilir.” hadisiyle tır. Ona göre felsefe ve dinin kendilerine özgü
şekillendirmiştir. İnsan, nesneleri kendine uygun prensipleri ve esasları vardır. Bu nedenle birinin
benzerlikler kurarak bilir. Allah, insanı evrenin bir diğerine karıştırılması yanlışlıklara sebep olur.
numunesi şeklinde yaratmıştır ve evrendeki her Ona göre felsefenin amacı, var olanlar üzerinde
şeyin bir misalini onda toplamıştır. İnsan; aklı, düşünmek ve onları Allah’ın varlığına delaletleri
kudreti ve ilmiyle âleme hükmeder. Kendisindeki bakımından incelemekten ibarettir.
bütün nitelikleri ve nefsini bilmesi yaratıcısını bil-
me konusunda bir ayna vazifesi görür.

1. Yukarıda görüşleri verilen filozofların, felsefenin hangi konuları hakkında görüş bildirdiğini tabloda
boş bırakılan yerlere yazınız.

2. Bazı filozofların felsefi problemlere ilişkin cevaplarını içeren tabloya uygun bir başlık bulunuz. Bul-
duğunuz başlığı tablonun ortasında yer alan boşluğa yazınız.

3. Tabloda adı geçen İslam filozoflarının ait oldukları düşünce dünyası hakkında neler söyleyebilirsi-
niz? Düşüncelerinizi gerekçeleri ile yazınız.

a)

b)

c)

d)

39
Hazırlayan: Ufuk ERTEKİN