Page 18 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

8
FİZİK 11

1. ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET > 1.4. Bir Boyutta Sabit İvmeli Hareket
Kavram : Serbest Düşme
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi

Çalışmanın Adı DÜŞTÜ! 20 dk.
Çalışmanın Amacı Serbest düşme hareketini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

DÜŞTÜ!

Fizik Öğretmeni, serbest düşme kavramını araştırmaları için sınıftaki öğrencileri dört gruba ayırır. Grup-
lara araştırma amacıyla yapacakları çalışmalarda havanın sürtünme kuvvetinin ihmal edileceğini belirtir.
Ardından tahtaya “Serbest Düşme” başlığını yazıp gruplara “Cisimler yerden belli bir yükseklikten ser-
best bırakıldığında neden düşer? Yükseklik farkı cismin yere çarpma süresini ve hızını nasıl etkiler?
Cismin kütlesinin değişmesi yere çarpma süresini ve hızını etkiler mi?” sorularını sorarak cevaplarını
araştırmalarını ister. Bir süre sonra gruplar serbest düşme ile ilgili araştırmalarını tamamlar ve edindikleri
bilgileri aşağıdaki gibi pay laşırlar.

m E = mgh
P

1.Grup: Yerden belli bir yükseklikte bulunan cisim potansiyel enerji-
h
ye sahiptir. Cisim serbest bırakıldığında bu potansiyel enerji hareket
(kinetik) enerjisine dönüşerek cismin hızlanmasını sağlar (Şekil 1).
E = ½m v 2
K
yer
→
v
Şekil 1

→
İp T
2. Grup: Yerden belli bir yükseklikte bulunan cisme yer çekimi kuv-
veti etki eder (Şekil 2). Etki eden bu kuvvet cismin ağırlığına eşittir.
Cisim dengede iken ip kesilirse cisme etki eden net kuvvet değeri
ağırlık değerine eşit olur. İlk hızsız olarak harekete başlayan cisim →
→
düzgün hızlanan hareket yaparak yere ulaşır. G = mg

yer
Şekil 2

m

3. Grup: İlk hızsız düzgün hızlanan hareketlerde yer değiştirme, za- m
manın karesiyle ve ivme ile doğru orantılıdır. Serbest düşme de ilk 4h t = 2t
2
hızsız düzgün hızlanan hareket olduğundan yer değiştirme artarsa t = t
yere çarpma süresi de artar (Şekil 3). Hız değişimi de ivme ile za- h 1
manın çarpılması sonucu elde edilir. yer

v = v v = 2v
1 2
Şekil 3
15