Page 35 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

19 FİZİK 11

1. ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET > 1.6. Enerji ve Hareket
Kavram : Mekanik Enerji
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DEĞİŞMEYİP DÖNÜŞEN ENERJİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Mekanik enerjiyi açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

DEĞİŞMEYİP DÖNÜŞEN ENERJİ

ME = PE
Fizik öğretmeni Ceyhun, 11/A sınıfında fizik
ME: Mekanik Enerji
dersinde mekanik enerjiyi anlatırken akıllı
PE: Potansiyel Enerji
tahtada yandaki şekli açarak şunları söyledi: KE: Kinetik Enerji
“Bisikletli, A konumundan B noktasına çıkar- B
ken yer çekimine karşı bir iş yapar. Bu yüz-
PE + KE = ME KE + PE = ME
den bisikletlinin potansiyel enerjisi artarken
hızı ve kinetik enerjisi azalır. Bisikletli B ko-
numundan yere doğru inerken yer, bisikletli-
ye bisikletin hareketiyle aynı yönde bir çekim
kuvveti uygular. Yer çekimi kuvveti bisiklet A C
üzerinde iş yapar ve bu yüz den bisikletlinin
ME = KE ME = KE
kinetik enerjisi artar.
Şekil: Bisikletlinin yokuş çıkarken ve inerken enerji dönüşümü
Kinetik enerjiden potansiyel enerjiye dönü-
şüm tüm çıkış süresince, potansiyel enerjiden kinetik enerjiye dönüşüm tüm iniş süresince olur. Bisik-
letli B noktasına ulaştığında kinetik ve potansiyel enerjiye sahip olabilir veya bir an için durup kinetik
enerjisi sıfır, potansiyel enerjisi ise maksimum değere ulaşabilir. Eğer potansiyel enerjisi B noktasında
maksimum değere ulaşmış ise bu noktada cismin mekanik enerjisi tamamen potansiyel enerjiye eşit
olur. Bisikletli B konumundan C noktasına doğru inerken yere göre potansiyel ener jisi azalırken bi-
sikletlinin hızı ve kinetik enerjisi artar. Hava direnci, ısınma gibi etkenler göz ardı edilirse bisikletlinin
kinetik enerjisindeki değişim, potansiyel enerjisindeki değişim ile orantılı şekilde değişir. Başka bir
deyişle toplam enerji ya da mekanik enerji değişmez.”

Sorular

1. Verilen metinden ve şekilden yola çıkarak sürtünme, hava direnci vb. dış etkenler ihmal edilerek
bisikletlinin A, B ve C noktalarında sahip olduğu toplam enerjiler için ne söylenebilir?

2. Metne göre mekanik enerji tamamen potansiyel enerji ya da tamamen kinetik enerji cinsinden
ifade edilebilir mi? Açıklayınız.

3. Yukarıdaki metinden yararlanarak mekanik enerji kavramını kendi cümlenizle ifade ediniz.

32
Hazırlayan: Yavuz CEYLAN