Page 40 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

23
FİZİK 11

1. ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET > 1.7. İtme ve Çizgisel Momentum
Kavram : Çizgisel Momentum
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HAREKET HÂLİNDEKİ KÜTLE 20 dk.
Çalışmanın Amacı Çizgisel momentum kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Metinden faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Umut, bugün fizik dersinde öğrendiği “Çizgisel Momentum” konusu ile ilgili evinde bir deney yapmak ve
bu konudaki bilgilerini pekiştirmek istiyordu. Annesinden aldığı metal ve plastik bardakları bir tepsiye
koyarak cebinde getirdiği bilyelerle birlikte balkona geçti. Balkonda oturan kardeşi Ece’ye burada bir
deney yapacağını ve kendisine yardım etmesini söyledi. Deney için rüzgârlı bir ortama ihtiyacı olduğu-
nu Ece’ye belirterek balkonun camını açmasını istedi. Umut, metal ve plastik bardakları eliyle belli bir
yükseklikten aşağıya serbest bırakırken Ece de dört bilyeyi cam masanın üzerinden ve farklı yükseklik-
lerden aşağıya doğru düşey doğrultuda serbest bıraktı.

Metal Plastik 2 kg 3 kg
K M
1 kg 2 kg
L N

Görsel 1: Aynı yükseklikten serbest bırakılan metal ve plastik bardak Görsel 2: Farklı yükseklikten serbest bırakılan bilyeler

Görsel 1’de rüzgârlı bir ortamda boyutları aynı kütleleri farklı metal ve plastik bardaklar verilmiştir. Görsel
2’de ise boyutları aynı kütleleri farklı olan dört bilye verilmiştir. Bardaklar aynı yükseklikten, bilyeler ise
cam masanın üzerinden ve farklı yüksekliklerden aşağı doğru düşey doğrultuda serbest bırakılmıştır.

Sorular

1. Görsel 1’de serbest bırakılan bardaklardan hangisi düşey doğrultudan daha fazla sapar? Açıklayı-
nız.

2. Görsel 2’deki bilyelerden K bilyesi camı ancak kırabiliyorsa diğer bilyelerin camı kırması ile ilgili ne
söylenebilir? Açıklayınız.

3. Verilen örneklerdeki olaylar fizikte çizgisel momentum kavramı ile ilişkilendirilmektedir. Buna göre
çizgisel momentum kavramını tanımlayarak günlük hayattan örneklerler veriniz.

37
Hazırlayan: Ömer AYDIN