Page 42 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 42
25
FİZİK 11
1. ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET > 1. 7. İtme ve Çizgisel Momentum
Kavram : İtme, Çizgisel Momentum
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
Çalışmanın Adı ÇOCUK OYUNCAĞI 20 dk.
Çalışmanın Amacı İtme ve çizgisel momentum kavramlarını ilişkilendirebilme.
Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Ayşe öğretmen fizik dersinde itme ve çizgisel momentum kavramlarına değinirken sınıftaki öğrenciler-
den bu konuyla ilgili bir gözlem veya inceleme yaparak gelecek derste sınıfta sunmalarını istiyor. Alpay,
Ayşe öğretmenin verdiği ödevi genel ağda güvenilir sitelerden araştırarak bir çocuk parkında konuyla
ilgili inceleme yapmaya ve gözlem sonuçlarını ödevine aktarmaya karar veriyor.
Aşağıdaki görsel, Alpay’ın çocuk parkındaki kaydırak ile Newton beşiğine ait sembolik çizimini
göstermektedir.
Görsel: Oyun parkındaki kaydırak ve Newton beşiği
Alpay, çocuk parkındaki kaydırak ile Newton beşiğini kullanarak cisimlere uygulanan net kuvvet, kuvve-
tin uygulama süresi ve cisimlerin kazandıkları hız büyüklükleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi hedefliyor.
Parkta yaptığı gözlem ve incelemelerin ardından Alpay “Eğer oyuncak küreyi belli bir yükseklikten aşa-
ğıya doğru hareketlendirirsem, küre yaklaşık olarak ağırlık kuvveti büyüklüğündeki net kuvvet etkisinde
hızlanacaktır. Oyuncak kürenin hızı, Newton beşiğindeki ilk küreye çarptıktan sonra beşinci kürenin
yükseliş miktarı ile doğru orantılı olmalıdır. Çünkü biliyoruz ki çizgisel momentum bir cismin kütlesi ve hı-
zının varlığının sonucunda oluşur. Oyuncak kürenin harekete geçtiği yükseklik daha büyük olsaydı daha
uzun sürede aşağıya inerek daha büyük bir çizgisel momentum ile birinci küreye çarpacaktı. Bunun
sonu cunda da beşinci küre daha fazla yükselecekti. Buradan yola çıkarak oyuncak kürenin kazandığı
çizgisel mo mentum büyüklüğü kürenin bırakıldığı yükseklik ile doğru orantılıdır denebilir. Bu sonucun
doğmasında neden olan iki değişkenden biri cisme etki eden net kuvvet diğeri bu kuvvetin uygulama
süresi olmalı.” sonucuna varıyor.
Düşündüklerini uygulamaya geçiren Alpay bazı notlar alıyor ve bu notlarını derste arkadaşlarıyla pay-
laşmaya hazırlanıyor. Alpay’ın uygulamasıyla ilgili notları şu şekildedir:
39
