Page 44 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

26
26
FİZİK 11
1. ÜNİTE : KUVVET VE HAREKET > 1.7. İtme ve Çizgisel Momentum
Kavram : Çizgisel Momentumun Korunumu
Genel Beceriler : İş Birliği Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi, Tahmin Etme Becerisi

Çalışmanın Adı TEHLİKELİ OYUNLAR 15 dk.
Çalışmanın Amacı Çizgisel momentumun korunumunu açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

TEHLİKELİ OYUNLAR
Tarih dersi için proje ödevi alan Asya ve Aras’a ders öğretmeni ortak bir konu verdi. Yakın Orta Çağ
incelemesi yapıp bunu sunum hâline getirerek sınıfta arkadaşlarıyla paylaşmalarını istemişti. Kütüp-
haneden aldıkları kaynakları ve genel ağdan edindikleri makaleleri incelerken ikisinin de dikkatini at
üstünde düello yapan o dönemin saygın askerlerinin bulunduğu bir resim (bk. Görsel) çekmişti.
İkisi de resmi incelediler. Bu düello, bir zamanlar
en iyi şövalyeyi seçmek için yapılsa da günümü-
ze kadar devam etmiş, artık Almanya’da sadece
eğlenmek için yapılan bir oyun hâline gelmişti.
Oyunda uzun doğrusal bir parkurda birbirlerine
doğru at üstünde hareket eden şövalyeler, karşı-
laştıkları anda ellerindeki sırıklar yardımıyla birbir-
lerini düşürmeye çalışıyorlardı.
Görsel: Düello yapan iki şövalye
Proje için yaptıkları hazırlık sırasında Asya ve Aras’ın arasında şu konuşma geçer:
Asya: Aras, bu oyun bence tamamen fizik dersi ile ilgili. Fark ettin mi?
Aras: Evet, ama fizik dersi ile ilgili olan kısmı yazmamamız yeterlidir.
Asya: İkimiz bu oyunu oynamış olsaydık kim kazanırdı sence?
Aras: Tabii ki ben kazanırdım. Çünkü benim kütlem senden fazla. At üstünde hareket ederken çizgisel
momen tumum fazla olurdu, sonuçta çizgisel momentumu büyük olan kazanır oyunu.
Asya: Kendine fazla güvenme, bence oyun sadece kütle ile ilgili değil. Eğer atımı daha hızlı sürersem
senin çizgisel momentumun daha düşük seviyede kalabilir.
Aras: Karar vermek için daha iyi değerlendirme yapmamız gerekir. O zaman şöyle diyelim: “İyi olan
kazansın.”

Karşılıklı gülerek sunum hazırlamaya devam ettiler.

Sorular

1. Oyun hakkında yapılan açıklamalar dikkate alındığında sizce Aras ve Asya’dan hangisi haklıdır?
Bu durumu sıra arkadaşınızla paylaşarak değerlendiriniz.

2. Düellonun sonucunu etkileyen büyüklük çizgisel momentum olacağına göre şövalyelerin birbirlerini
düşürmek için yaptıkları çarpışmanın öncesi ve sonrası durumları çizgisel momentum ile nasıl ilişki-
lendirilebilir?

3. Bir doğru üzerinde gerçekleşmese de çizgisel momentum daima korunur mu?

41
Hazırlayan: Ziya Devrim DOĞAN