Page 27 - Psikoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
15 PSİKOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi Çalışması
2. ÜNİTE : Psikolojinin Temel Süreçleri
Kavram : Duygu
Genel Beceriler : Öz Yönetim Becerisi
Alan Becerileri : Duygusal Farkındalık Becerisi, Öz Farkındalık Becerisi

Çalışmanın Adı GÖZLEMLEYEN BİLİNÇ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Duyguları fark etmenin yaşama etkisini yorumlayabilme.

1. Yönerge: Aşağıdaki metni okuyup soruyu cevaplayınız.

Gözlemleyen Bilinç

İçimizde bir “doğruyu anlama” potansiyeli var. Bu herkesin içinde vardır. Yani doğuştan bazı şeyleri
insanın içi hisseder; bildiğini bilmese, farkında olmasa bile... Bu his, bu nüve potansiyel olarak her
insanın içinde doğuştan, bebeklikten vardır. Beyin araştırmaları gösteriyor ki altı aylık bir bebek so-
ğuk, donuk, bomboş bir yüzle karşılaşırsa burada bir yanlışlık, yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunu
hissediyor.
Nedenini bilmiyor elbette ama hissediyor. Gözlemleyen “içimiz-
deki his” hep var ve bize her adımımızda bir şeyler söylüyor. İşte
bu farkında oluş hissi yavaş yavaş bir gelişim içerisine giriyor
ve sağlıklı gelişim ortamlarında gözlemleyen his, “gözlemleyen
bilinç” e dönüşüyor.

Gözlemleyen bilincin gelişip ortaya çıkmasını sağlamak için kişi-
nin değerlerinin ve inançlarının farkına varması gerekir. Aşkınlık
düzeyinde gözlemleyen bilincin, sana yön veren inançlarının ve
değerlerinin farkına varmaya başladığın zaman hayat da berrak-
Görsel 1: Doğan Cüceloğlu laşmaya başlar.
Duygularımız içimizdeki rehberin elçileridir. Öfke, hüzün, telaş, mutluluk, hayal kırıklığı, özlem;
hepsi birer elçidir ve bize önemli mesajlar vermeye çalışmaktadırlar. Duygularınızı tanıyın ve kök-
lerini bir an önce dikkate almaya başlayın…

Her gün on beş yirmi dakikayı kendinize ayırarak, “Bugün yaşamımda kendim olarak ne kadar
vardım?” diye sorup sıfırla yüz arasında bir puan verebilirsiniz. Bunu her gün yaparak, hafta so-
nunda bir haftalık, ay sonunda aylık ortalama alırsanız bir süre sonra ruh hâlinizde fark edilebilir bir
örüntü olup olmadığını anlamaya, temel duygularınızın neler olduğunu tespit etmeye başlarsınız.
Ardından, “Bu duygular nereden geliyor?” sorusuna cevap arayın. Son olarak da bu çerçeve içeri-
sinde hareket ederken kendinize şunu sorun: “Hayatımda bir milimetre dahi olsa istediğim yönde
değişiklik yapabileceğim bir alan var mı?”
Gelişmiş insan hüznünün, mutluluğunun, özleminin, kaygısının, coşkusunun yani duygularının far-
kına varır. Mesela hüzün, kendi başına müthiş bir deryadır. Hüzünlenemeyen insan gelişmemiş bir
insandır. Kendinden kopukluğunun, içindeki öze olan özlemin farkında değildir.

(Doğan Cüceloğlu’ nun “Var mısın?” adlı eserinden düzenlenmiştir.)

24