Page 44 - Psikoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
PSİKOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi Çalışması 24
2. ÜNİTE : Psikolojinin Temel Süreçleri
Kavram : Şemalar
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, İletişim Becerisi
Alan Becerileri : Psikoloji Okuryazarlığı, Öz Farkındalık Becerisi, Empati Becerisi

Çalışmanın Adı SEN OLSAYDIN… 25 dk.
Çalışmanın Amacı Sosyal biliş türlerinden şemaları analiz edebilme.

1. Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Bir an için hiçbir şemanız olmadığını düşünün. Karşılaştığınız her şey size açıklanamaz, kafa karış-
tırıcı, daha önce eşine rastlamadığınız bir şey gibi gelseydi nasıl olurdu? Sinir sistemindeki trajik bir
bozukluktan kaynaklanan Korsakov sendromundan mustarip insanlar işte tam da bu durumdadır. Bu
bozukluk kişinin yeni anılar oluşturma yeteneğinin kaybolmasına ve karşılaştığı her durumu, daha
önce benzer durumdan defalarca yaşamış olsa bile sanki hayatında ilk kez görüyormuş gibi değer-
lendirmek zorunda kalmasına neden olur. Bu durum bazen o denli rahatsız edici hatta dehşet verici
olabilir ki Korsakov sendromu olan bazı insanlar, yaşadıkları deneyimlere bir anlam verebilmekte
bile büyük bir zorluk yaşarlar. Nörolog Oliver Sacks ( 1987) Thompson adındaki bir Korsakov has-
tasının durumunu şöyle anlatıyor: Hafızası yalnızca birkaç saniyelikti. Sürekli olarak dikkati dağı-
lıyordu. Bellek kaybı nedeniyle sürekli büyük bir boşluğa düşüyor ancak o bu boşluğu, hemencecik
uydurduğu öykülerle ve her türlü hikâyeyle doldurmaya çalışıyordu. Akıntıda sürüklenme hissi ve
bağdaşmazlıklar bir an için bile müsamaha gösterilecek, kabullenilecek gibi değildi. Bunun yerine
Mr. Thompson bilinç dışında aralıksız ve çabucak yarattığı öykülerle çevresinde sürekli olarak do-
ğaçlama yeni bir dünya kurguluyordu. . . Çünkü bu durumdaki bir hastanın kendini (ve dünyasını)
her an, tam anlamıyla, oluşturması gerekir. Kısacası bir sürekliliğe sahip olmak ve yeni deneyimleri
geçmiş şemalara bağlayabilmek, insanlar için o denli önemlidir ki bu yeteneğini kaybedenler kendi
şemalarını icat etmek zorunda kalır.
(E. Aranson’un “Sosyal Psikoloji” adlı kitabından alıntılanmıştır.)

Sorular

1. Bir Korsakov hastası olsaydınız gündelik yaşamınızda ne gibi değişiklikler olurdu?

2. Bu hastalıkla yaşamak zorunda kalsaydınız karşılaştığınız problemlere nasıl çözümler üretirdiniz?
Açıklayınız.

41