Page 172 - sosyoloji

SOSYOLOJİ 11

Anne ve babaların sahip olduğu eğitim düzeyleri ile onların Bu konuda İstanbul örnek olarak verilebilir. İstanbul Türki-
çocuklarının sahip olduğu eğitim düzeyleri arasındaki fark, ye‘nin her bölgesinden göç alır. İstanbul farklı yörelerden ve
çocukların eğitimsel anlamda yüksek derecede kuşaklar arası farklı yerel anlayışlardan gelen insanların bir arada yaşama
sosyal hareketlilik yaşadığını göstermektedir. alışkanlığı elde etmesi ile saygı kültürünün en önemli örneği
2. Ebeveynlerine kıyasla daha yüksek eğitim düzeyine sahip ol- olarak gösterilebilir.
muş sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı bir birey, avantajlı Bu toplumsal bütünleşmeye de önemli bir katkı sağlamıştır.
bir bireyle aynı eğitim düzeyine ulaşmış ya da ulaşamamış
olabilir. Araştırmalar eğitimin yaygınlaşmasına rağmen daha Çalışma No.: 51
yüksek eğitim düzeyine sahip olmadaki eşitsizliklerin sür- 1. Yönerge:
düğünü ortaya koymaktadır. Çünkü sosyo-ekonomik olarak
avantajlı gruplar eğitim seviyelerinde dezavantajlılardan daha 1. Olası cevap:
hızlı ya da en az onlar kadar hızlı ilerlemekte ve göreli avan- • Sosyo-ekonomik koşulları etkiler.
tajlarını sürdürmektedir.
• Beslenme, barınma, giyinme gibi temel ihtiyaçların yanın-
da ulaşım ve iletişim olanaklarını etkiler.
Çalışma No.: 49
• Halk sağlığı uygulamaları ile ilgili yetersizlikler ortaya çı-
1. Yönerge: kabilir.
1. Olası cevap: • Konut ve yerleşme sıkıntıları ortaya çıkabilir.
• Ülkemizde yıllar itibariyle göç eden nüfus sayısı artmak- • Toplum psikolojisi dolaylı/doğrudan etkilenebilir. Savaş-
tadır. lar nedeniyle ortaya çıkan fiziki, psikolojik ve ekonomik
• Göç eden nüfusun toplam nüfusa oranı yüzde 3 civarında- sorunlar nedeniyle insanlar arası uzaklaşmalar, bölgecilik,
etnik milliyetçilik ve mezhepçilik gibi tercihler keskinle-
dır. şebilir.
• 2017-2018 döneminde en yüksek göç sayısına ulaşılmıştır. 2. Olası cevaplar: COVID- 19 salgını:
• Göç eden nüfus arttıkça göç eden nüfusun toplam nüfusa • Ekonomik anlamda toplumları olumsuz etkilemiştir. Üre-
oranı da artış göstermiştir. tim azalmıştır. Kısıtlama ve kapanmalarla tedarik zincirin-
2. Yaşadığı il göç alıyor ya da göç veriyorsa bunun ekonomik, de ve temel ihtiyaçların karşılanmasında zorluklar yaşan-
sosyal, kültürel, coğrafik, çevresel, demografik, eğitim, sağlık mıştır. Ülkeler arası ticaret sekteye uğramış, arzın talebi
ve güvenlik nedenleri ve açıklamada verilen başlıklar ile bir- karşılayamaması fiyatları yükseltmiştir. Dar ve sabit gelirli-
likte bağ kurarak açıklar. ler bu süreçten en çok zarar gören grup olmuştur. E-ticaret
Örneğin İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Konya yoğun şekilde artmış, yeni iş alanları ortaya çıkmıştır. Uzaktan çalışmanın
yaygınlaşması ile çalışma hayatının standartları değişmiştir.
göç alan yerler olduğundan trafik, konut, nüfus, yerleşme, ye-
şil alanların azalması gibi etkenlerde göçün olumsuz etkileri • Uzaktan eğitim yaygınlaşmıştır. İnternetteki eğitim tekno-
vardır. Sağlık ve eğitim imkanları artsa da göç alan yerlerde lojileri hızlı bir gelişme göstermiştir. Eğitimin dijitalleşme-
yaşam şartları daha zordur. si önemli bir hız kazanmıştır.
Elâzığ, Rize, Niğde, Batman gibi göç veren illerde ise iş ve • Sosyal medya, oyun, video ve çevrimiçi uygulamalar ile
istihdam imkanları kısıtlıdır. Eğitim ve sağlık imkanları bü- dijital film, müzik, eğlence platformları COVID- 19 salgını
yükşehirlere göre daha yetersizdir. Çevre daha temizdir. Trafik döneminde insanlar arasında daha da yaygınlaşmıştır. İnter-
sorunu azdır. Yerleşim imkanları daha fazla olsa da sosyal nette geçirilen zaman artmıştır.
yönden imkanlar kısıtlıdır. • Üretimin azalmasıyla birlikte teknolojik üretim azalma
2. Yönerge: göstermiştir. Ancak teknolojik araç ve gereçlerin satışı ve
kullanımı artmıştır. Arzın talebi karşılayamaması tekno-
1. Öğrenci verilen URL adresindeki bilgilerden yaşadığı ilin göç lojik ürünlerin fiyatlarını arttırırken, dijital uygulamaların
hızı, göç özellikleri, aldığı göç ve verdiği göç sayılarını ve yoğun talep görmesi teknolojik pazarı büyütmüştür.
istatistiklerini inceleyerek göç profilini ortaya çıkarır.
• Kısıtlama ve kapanmalardan dolayı sosyal ilişkiler zayıfla-
Çalışma No.: 50 mıştır. Toplumsal etkileşimler kısıtlamalardan dolayı mini-
mum düzeye inse de aile içi iletişim artmıştır.
1. Olası cevaplar: COVID- 19 salgını toplumsal yapıda önemli değişimlere yol
Göç toplumsal anlamda meydana getirdiği sosyolojik sorun- açmıştır. Özellikle sosyal ve ekonomik ilişkilerde önemli de-
larla toplum psikolojisinde olumsuz sonuçlara sebep olmak- ğişimler yaşanmıştır.
tadır. 2. Yönerge:
İşsizlik, nüfusun fazla olması, çarpık kentleşme, trafik gibi 1. Olası cevaplar:
olumsuz etkilerle toplumsal yasamda da olumsuz durumlar
meydana gelir. Ülkemizde GSYH yıllara göre inişli çıkışlı bir seyir izlemek-
Göçler nüfusun dengesiz dağılışına, işsizliğe, ekonomik gelir- tedir. İşsizlik oranı az da olsa artmakta, istihdam oranı ise
buna bağlı olarak azalmaktadır.
lerin ve yatırımların eşit bir şekilde dağıtılamamasına, sosyal 2. Olası cevaplar:
dengesizliklere, alt yapı hizmetlerinin yetersizliğine, çevre
kirliliğine, çarpık kentleşmeye yol açar. Ekonomik üretimin istikrarlı biçimde artmaması işsizlik ora-
nının yükselmesine ve enflasyona yol açar. Bu da değişimin
Göçle birlikte insanlar şehir hayatının sosyal imkanlarından ilerleme yönlü olmasına engel olur. Ekonomik büyüme toplu-
yararlanmaya başlar. Eğitim, sağlık, güvenlik gibi imkanlar mun tüm katmanlarının refah seviyesini arttırarak değişimin
kırsala göre daha fazladır. Kuruluşların aldığı önlemlerle bu gelişme ve ilerleme yönünde olmasına sebep olur. İşsizlik
imkanlar zamanla artar. toplumsal yapıyı olumsuz etkileyerek toplumsal refahı azal-
Bireylerin sosyal dünyaları değişir. Eğitimle yeni statüler elde tır. Gelir dağılımı adaletsiz biçimde gerçekleşir. Ekonomik alt
etme imkanı artar. Toplumsal uyum ve toplumsal bütünleşme yapı eğitim, hukuk, aile gibi toplumsal kurumları da etkiler.
artar. Kurumların ekonomik anlamda olumsuz etkilerle karşılaşması
2. Olası cevaplar: 3. toplumsal değişimi de olumsuz etkiler.
Olası cevaplar:
Farklı illerden gelen insanların bir arada yaşaması, farklı kül-
tür öğelerinin, örf adet gelenek ve göreneklerin tek bir potada Her alanda üretimin artacağı, işsizliğin azalacağı, istihdamın
erimesi ve birbirine uyumlu hale gelmesi toplumsal bütünlüğü artacağı, yatırımların doğru yönlendirileceği, millî gelirin art-
arttırır. tırılacağı ve toplumun tüm katmanlarının millî gelirden eşit
biçimde yararlanacağı bir yapı kurulmalıdır.
169