Page 177 - sosyoloji

SOSYOLOJİ 11

2. Sosyal medya aracılığıyla yaratılan dünyada kullanıcılar kimi Gelenekler Görenekler
zaman, gerçek benliklerini çoğunlukla olmasını veya görün- 1. Nişan yapmak 1. Sokakta selamlaşmak
mesini istedikleri gibi yansıtmaktadırlar. Birey bu noktada
sevdiği ya da beğendiği bir özelliği ön plana çıkarmakta, 2. Aşure dağıtmak 2. Adak kurbanı kesmek
kendini iyi hissetmediği veya beğenilmeyeceğini düşündüğü 3. Kız isteme merasimi 3. Düğünde keşkek ve pilav
anlarını da paylaşmayarak gizlemektedir. Bu şekilde takipçi- ikram etmek
lerinin zihninde her zaman güzel, mutlu, eğlenceli anlar yaşı-
yormuş gibi bir izlenim bırakmaktadır. Aynı zamanda kişiler 2. Ülkemizde evlenme olayı, örf ve geleneklerle belirli bir sta-
kendi kimlikleri hakkında bir karar verirken diğer kişilerin tüye kavuşturulmuş, sınırları belirlenmiştir. Bu şekilde toplu-
de kendilerini nasıl değerlendirdiğinden yola çıkmaktadırlar. mun onayı alınmakta ve bu olgu meşrulaştırılmaktadır. Asırlar
Paylaştığı bir içeriğe ne kadar beğeni ve yorum yapılırsa kişi önce belirlenmiş, toplumun karakteristik çizgilerini yansıtan
kendini o kadar ispatlamış, varlığını diğerlerine göstermiş evlenme ritüellerimiz mevcuttur. Evlenmesi düşünülen kız ve
olmaktadır. Öyle ki kişiler benliklerinin sunumunda diğerle- erkeğin aileler tarafından görülüp, beğenilmesi ile başlayan
ri tarafından beğenilmek için kendilerini en güzel gösteren süreç, dünürcü gitmek denilen kız isteme merasimine vesile
fotoğraflarını kullanmaya özen göstermektedirler. Kendisini olur. Ailelerin onayı alındıktan sonra alınacak hediyelerin ve
ve varlığını daha çok kişiye duyurmak, onlar tarafından beğe- eşyaların konuşulup karar verilmesiyle birlikte nişan tarihi ka-
nilmek, değerli olmak, özel olduğunu hissetmek bireyler için rarlaştırılır. Düğüne giden bu sürecin sonunda vaatler yerine
benliğinin bir ispatıdır. Bu durum bireylerin, başkalarının be- getirilir ve nikâh merasimi ile birlikte toplumun onaylayıp şa-
ğenisine sunulan bir hayat yaşadığını ve beklediği ilgiyi gör- hitlik ettiği evlilik gerçekleşmiş olur. Düğün yapmak, yemek
mediği takdirde kendi beğenisini ya da seçimini yok saydığını ikram etmek ve çeşitli eğlenceler tertip etmek geleneklere
göstermektedir. göre ailelerin bu süreçteki tercihine kalmıştır. Her şey usulün-
3. Olası cevap: ce olsun temennisi toplumun örfüne, geleneğine ve görenek-
Dijitalleşme sürecinin hızlanması ve yeni teknolojilerin ge- lerine uygun şekilde toplumsal beklentiyi karşılamak, bütün-
lişmesiyle yaygınlaşan sosyal ağlar, mahremiyet algısının lüğü bozmamak, birlik ve beraberlik bağlarını güçlü kılmak
dönüşmesine ve ihlalinin artmasına sebep olmuştur. Mahre- adına önemlidir.
miyetin dönüşümünde artık kamusal olanın yerini özel olana 3. İnsan doğuştan iyi ve doğru olanı, kötüden veya yanlıştan
bıraktığı görülmektedir. Sosyal medya kullanıcıları daha çok ayırma yetisine sahip değildir. İnsanda doğuştan hazır bilgi
mahrem olanı öne çıkartıp özel olanı kamusal alana sürmek- yoktur, bilgi edinme yeteneği vardır. İnsan yaşantıları doğrul-
tedir. Kısa zaman öncesine kadar kendisine ait her türlü özel tusunda hayatı tecrübe edecek ve iyi ile kötüyü ya da doğru
bilgiyi mahrem sayan ve koruyan bireyler sosyal ağlar ile bir- veya yanlışı yaşayarak ayırt edebilecektir. Tüm toplumsal ha-
likte mahremini herkesin gözetimine açmıştır. Daha çok beğe- yatı boyunca insana yol gösteren ve tüm bu ayırımları işaret
nilmek, daha çok görülmek hatta bundan maddi kazanç elde eden toplumun örfleri ve gelenekleri vardır. Bu kültürel biri-
etmek uğruna insanlar mahrem alanlarını gönüllü olarak ifşa kim asırlar süren toplumsal yaşamın ortak tarihsel birikimidir.
etmektedir. Yani birkaç yıl önce mahrem saydığımız birçok Toplumların devamı, huzuru ve mutluluğu için oluşturulmuş
olgu bugün sosyalliğin ve iletişimin bir parçası olarak görül- bu ögeler bazı yaptırımlarla da varlığını her daim bireylere
mektedir. hissettirmiştir. Aile çocuğunun yetişme sürecinde verdiği eği-
timle toplumsal değerleri ona kazandırır. Bu şekilde çocuk
Çalışma No.: 62
toplum tarafından dışlanmayacak, kabul ve saygı görecektir.
Gelenekler ve örfler sayesinde toplum bireyi kendisinin bir
1. Yönerge: parçası haline getirir. Birey yetiştiği toplumun çocuğu olur.
1. Kültüre ait özellikler: 2, 3, 4, 6, 8, 12
Çalışma No.: 64
2. Medeniyete ait özellikler: 1, 5, 7, 9, 10, 11
1. Olası cevaplar:
2. Yönerge:
1. Küresel kültürün yayılması insan hakları, eşitlik, adalet,
1. Köprü, bilgisayar ve cep telefonu medeniyete ait unsurlardır. barış gibi ilkelerin yaygınlaşmasını ve benimsenmesini sağ-
Bu unsurlar bir toplumda icat edildiği hâlde tüm toplumlar ta- lamaktadır. İnsanlar bu sayede dar düşünce kalıplarından kur-
rafından kullanılmaktadır. Bilim ve onun ürünü teknoloji tüm tulmaktadırlar.
insanlığın ortak malıdır. Bu yönüyle de evrensel bir nitelik 2. Liberal bakış açısına göre küresel kültürün yayılması de-
taşımaktadır. mek dünya üzerinde barışın ve huzurun gelmesi demektir.
Muhafazakâr ve milliyetçi bakış açısına göre ise küresel kül-
2. Olası cevaplar: tür ulusal bir tehdittir ve yerel kültürün yok olması anlamına
Çağımızda hızla büyüyen dijital teknoloji, bunları üreten ge- gelmektedir.
lişmiş toplumların kültürel kodlarını, bu teknolojileri kullanan 3. Küresel kültüre ait değerler, küreselleşme sürecindeki ül-
toplumlara taşımaktadır. Bu durum güçlü olanın kültürünün kelerin yaşadığı kaoslara ve bireylerin yaşadığı kararsızlık
dünyaya egemen olması ve yerel kültürlerin kaybolması tehli- durumlarına bir yol gösterici olabilmektedir.
kesini de beraberinde getirmektedir. Özellikle tüketim kültürü 4. Küresel kültür beraberinde emperyalist değerleri de getir-
bu gelişmelere bağlı olarak değişmektedir. Örneğin gezdiği- mektedir. Marka tutkunluğu, alışveriş çılgınlığı, gösterişçi tü-
miz alışveriş merkezlerinde yabancı markalı kahve dükkân- ketim gibi unsurlar az gelişmiş ülkelerde israfa ve sonrasında
larının, Amerikan yemek kültürünü yansıtan fastfood yiyecek da ekonomik sorunlara, aile içi geçimsizlik, boşanma, gibi
satışı yapan yerlerin, yabancı giyim mağazalarının çok sayıda sonuçlara yol açmaktadır.
bulunması bunun bariz örnekleridir. Bütün bunlar kendi kültü-
rümüz üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır. 5. Küresel kültürle etkileşim, dile yeni kelimeler kazandırarak
dilin zenginleşmesini sağlamaktadır, özelikle teknoloji alanın-
da pek çok yeni kelime ve kavram kazandırmaktadır.
Çalışma No.: 63
6. Küresel kültür ve medya kültür emperyalizmine yol açmak-
1. Öğrencinin yazabileceği tadır.
muhtemel örnekler. Adetler 7. Küresel kültür toplumları birbirlerine yakınlaştırarak top-
Örfler 1. Bayramlaşmak lumlar arasındaki dayanışmanın ve anlayışın artmasını sağla-
1. Bayrağa saygı 2. Misafir karşılama ve uğur- maktadır.
2. Yalan söylememek lama 8. Küresel ve yerel kültür etkileşim, değişime ayak uydura-
mayan veya değişimi istemeyen bireylerin kimlik krizine yol
3. Asker ve hacı uğurlamak 3. Diş hediği (bulguru) yap- açabilmektedir.
mak
174