Page 54 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

25
TARİH 11

5. ÜNİTE : SERMAYE VE EMEK>5.3. Ekonomiyi Düzeltme Çabaları
Kavram : Duyûn-ı Umûmiye
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı OSMANLI EKONOMİSİ ZORDA 20 dk.
Çalışmanın Amacı Genel Borçlar İdaresinin kurulma nedenlerini kavrayabilme.

1.Yönerge: Görsellerden ve metinden hareketle soruları cevaplandırınız.

OSMANLI EKONOMİSİ ZORDA

Görsel 1: Osmanlı Bankası’nın mimarı Alexandre Vallaury tarafından Görsel 2: Maliye Nazırı Agop Paşa’nın ısrarıyla
1897’de inşa edilen ve kurumunun eski İstanbul’daki gücünü simgeleyen Dü- Osmanlı Bankası ve Düyun-ı Umumiye tarafın-
yun-ı Umumi ye binası (bugünkü İstanbul Erkek Lisesi) dan düzenlenen ve “Osmaniye 1890” adıyla bili-
nen %4 faizli istikrazın 22 liralık (20 sterlin, 500
frank, 400 mark) tahvili

Uzun yıllardır alınan borçları ödeyemeyip zora giren Osmanlı Devleti, alacaklı devletlerle anlaşma
masasına oturmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda Düyun-u Umumiye İdaresi’nin kurulmasını sağ-
layan ve Muharrem Kararnamesi olarak bilinen resmi anlaşma 20 Aralık 1881’de imzalandı. Düyun-u
Umumiye, kelime anlamı olarak “Genel Borçlar” demektir. Düyun-u Umumiye İdaresi: İngiliz, Fransız,
Alman, Avusturyalı, İtalyan ve Osmanlı temsilcilerinden oluşmaktaydı. Yöneticilerinin büyük bölümü
yabancılardan oluşan bu yeni kurum, bir anlamda Osmanlı Devleti üzerinde söz sahibi olan “dış” bir
yapılanma haline geldi. Buna göre Osmanlı’nın borcu yarı yarıya indiriliyordu. “Devlet içinde dev-
let” gibi güçlü bir konuma gelen bu yeni kurumun sayesinde Osmanlı Bankası hazineye avanslarını
önemli ölçüde azaltarak ticari bankacılık faaliyetlerini geliştirebilmişti. Lozan Antlaşması ile Düyun-u
Umumiye’nin denetim görevine son verilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti Osmanlı Devleti’nden ka-
lan borcun son taksitini ise 1954 yılında ödeyerek bitirmiştir.

Bedri Gürsoy 100. Yılında Düyun-u Umumiye İdaresi Üzerinde Bir Değerlendirme İstanbul - 1984 https://dergipark.org.tr/
Erhan Afyoncu, “10 Soruda Osmanlı Borçları”, Popüler Tarih Dergisi, Haziran 2001, s. Düzenlenmiştir.

1. Düyun-u Umumiye nedir? Tanımlayınız

51