Page 50 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

23
TARİH 11

5. ÜNİTE : SERMAYE VE EMEK>5.1. El Emeğinden Makineleşmeye
Kavram : Sanayileşme
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı ALET İŞLER EL ÖVÜNÜR 20 dk.
Çalışmanın Amacı Sanayileşmeyi ortaya çıkaran nedenleri açıklayabilme ve sanayileşmenin sonuçlarını analiz edebilme.

Yönerge: Metin ve görsellerden hareketle soruları cevaplayınız.

ALET İŞLER EL ÖVÜNÜR

Rönesans ve Reform hareketlerinin yarattığı özgür düşünce ortamının ortaya çıkardığı teknik ve bilim-
sel alandaki gelişmeler sonucu zenginleşen Avrupa’nın, bu gelişmeleri üretim alanına uygulamasıyla
18. yüzyılın sonlarında İngiltere’de başlayan Sanayi Devrimi, önce Batı Avrupa’ya sonrasında da tüm
dünyaya yayılmıştır. Sanayi Devrimi ile birlikte ortaya çıkan ve her geçen gün yenilenerek gelişen
teknolojik atılımlar yeni bir üretim ortamı ve yaşam biçimi doğurmuştur. Sonuç olarak el tezgâhların-
da sınırlı sayıda yapılan üretimden, fabrikalarda yeni teknolojik makinelerde yapılan kitlesel üretime
geçilmiştir. Şüphesiz bu geçiş birden bire olmamış, uzun bir dönemde üretim, sağlık, ulaşım ve diğer
alanlarda yaşanan icat ve buluşlarla gerçekleştirilmiştir.

Ticari açıdan, ilk buhar makinesi, 1698 yılında Thomas Savery (Tomas Sevıri)
adındaki, İngiliz bir mühendis tarafından yapılmıştır. James Watt (Ceyms Vat),
var olan buhar motorlarının verimini artırarak buhar makinesini Sanayi Devri-
mi’nin itici gücü yapmayı başardı. Beygir gücü ve Watt (vat) kavramlarının güç
ifadesi olarak kullanılması da Watt tarafından başlatılmıştır.

Marangoz ve dokumacı James Hargreaves (Ceyms Hargrıvis), 1764 yılında,
“Eğirici Jenny”(Ceni) adını verdiği (Jenny kızının adıydı) eğirme makinesini
yaptı. James Hargreaves tarafından icat edilen çıkrık ile İngiltere’de tekstil en-
düstrisi gelişmiştir.

Samuel Morse (Semuıl Mors) ,1832’de bir Avrupa gezisinden dönerken vapur-
da, yol arkadaşlarının elektrikten bahsettiklerini duyarak kulak kabarttı. Elekt-
rik vasıtasıyla uzaklara haber iletilebileceğini düşünüyordu. Morse, seyahat
boyunca bu düşüncelerini gerçekleştirmek için krokiler çizdi, formüller yazdı.
Amerika’ya dönünce New Haven’de küçük bir dükkâna kapanıp çalışmaya
başladı. İlk telgraf düzeneğini 1834’te yapmayı başardı.

Fransız Nicolas Cugnot ( Nikolıs Josef Kunat), 23 Ekim 1769’da buhar
kazanı ile çalışan “ buharlı yük arabası” adını verdiği aracı çalıştırmıştır.
İlk yapılan arabayla saatte 5 km yol katedebilmiştir.

Alexander Graham Bell (Aleksandır Gıraham Bel), asistanı Thomas Watson(-
Tomas Vatsın) ile birlikte, sesi iletken teller üzerinden karşı tarafa göndererek
konuşmayı sağlayacak bir düzenek geliştirmek için denemeler yapıyordu. 14
Şubat 1876’da bir patent başvurusu yapan Bell, telefon yapım ve satış hak-
kını elde ettikten sonra çalışan bir telefon yapmayı başardı. Bell ilk telefon
görüşmesini yan odada bulunan asistanına “ Bay Watson, buraya gelin. Sizinle
görüşmek istiyorum” diyerek gerçekleştirdi.

47