Page 60 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 29
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12
4. ÜNİTE : ROMAN > Cumhuriyet Dönemi’nde Roman > Cumhuriyet Dönemi’nde Roman
Kavram : Modernist ve Postmodernist Roman
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi, Yazma Becerisi

Çalışmanın Adı POSTMODERN BİR DİYALOGDAN… 20 dk.
Çalışmanın Amacı Modernist ve postmodernist romanları ayırt edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve metinden hareketle soruları cevaplayınız.

I. ............................. II. .............................

— Ben yeninin peşindeyim. — Ben senden devam eden ama senden ayrılanım.

— Geleneğe bağlılık devri kapandı çoktan. — Neden yapalım bunu? Bir değere gereğinden fazla
Gerçekler göründükleri gibi değil; var olanı önem atfetmek ne lüzumsuz. Sınırlar yersiz. Hâl de
sorgulamalı, mevcudu reddetmeli, aklı, bilimi olsun gelenek de… Hem mutluluk mu getirdi geleneğe
öncelemeli. sırt çevirmek? Onun reddi de manasız.

— Gerçek dış dünyada değil insanın içinde. — Birey silindi. Hatta yazar da… Gerçek de çok
Modern insanın sorunları, çatışmaları, yalnızlığı, anlam da... Ben hiçbir değerin, hiç kimsenin sözcüsü
bunalımları, bireyselliği… Bakışım karmaşık iç olmam. Hepsine aynı mesafede durmaktayım. Bakışım
dünyama… anlatımın kendisine...

— Gerçeklik, diye bir kaygım yok. Tam tersi
— Gerçeklik, nesnel olmaktan çok subjektif okur kurmaca olduğumu atlarsa ne fena... Yazar
ele alınmalı ve bireylerin bilincine uygun yazma eylemini, metnin bir kurgu olduğunu sık sık
yorumlanmalı. Gerçeğin anlatımı ve işleniş biçimi hatırlatmalı ki okur da oyunun parçası olduğunu
tamamen yazarın tasarrufundadır.
unutmasın.
— Dil amaç olmalı. Yazar, dille oynamalı, onun
— Yalınlıktan uzak, sanatsal, şiirsel dil peşindedir imkânlarını sonuna dek kullanmalı, hatta yer yer dil
benim yazarım; üslup sahibidir. Simgeleri de dâhil kurallarını bozmalı. Canlı ve merak uyandırıcı bir
eder anlatımına.
anlatımın peşinde her yolu denemeli.

— Tema mı, niye sınırlayayım kendimi? Varsın
dağınık olsun anlatılanlar, her türden, belirsiz…
— Tema önemli. Metne hâkim, yazarın peşinde Okuru bir tek fikre, duyguya, bir dünya görüşüne
koştuğu bir tema…
taşımayı hiç istemem ki!.. Önemli olan tema ya da
konunun anlatılış biçimi.

— Geleneği sürdüren bir eser gibi son noktanın — Beni, yazarım kadar okur da yazıyor. Hem de son
konulduğu bir roman olmak istemiyorum. Yazarım noktayı hiç koymadan. Anlamı üreten okur olmalı
yavaş yavaş yeni arayışlara kapı aralıyor. artık. Ne heyecan verici!

— Bilinç akışı, iç konuşma, geriye dönüş gibi — Aslolan o-yun-dur. OYUN için en elverişli
anlatım teknikleri ne çok bende. Yazar mademki teknikler ne ise… Metinler arası gidiş gelişler,
aynayı bireye tutuyor, bireyin psikolojisini parodiler, pastişler… Eğlencenin ve şaşırtmanın
yansıtmanın yollarını da bulmalı. dozunu artıracak her fırsatı değerlendirmeli.

— Olay örgüm, yer yer sebep-sonuç ilişkisine — Mantık, yersiz. Olaylar bütünlükten uzak,
bağlı kalmasa da genellikle sağlam bir çizgide ve karmaşık ve kopuk kopuk anlatılmalı. Okurum
mantığa uygun. sıralayamamalı bile bende anlatılanları.

57