Page 8 - Biyoloji 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 2

1.ÜNİTE : İnsan Fizyolojisi
Konu SOLUNUM SİSTEMİ 40 + 80 dk
11.1.5.1. Solunum sisteminin yapı, görev ve işleyişini açıklar.
Kazanımlar
11.1.5.2. Alveollerden dokulara ve dokulardan alveollere gaz taşınmasını açıklar.

1.Yönerge Solunum sisteminin genel tanımı yapılır.
Büyüyüp gelişebilmek için enerjiye ihtiyaç vardır. Hücreler, hücre solunumuyla yeterince ATP üretimini
gerçekleştirebilmek için ortamdan oksijen elde etmek zorundadırlar. CO ise hücre solunumunun son
2
ürünüdür ve vücuttan atılması gerekir. Hücre ile bulunduğu ortam arasındaki gaz alışverişi hücre zarın-
dan difüzyonla gerçekleşir. Akciğerin oluşturduğu solunum yüzeyleriyle, çevreden gaz alışverişine dış so-
lunum denir. Doku kılcallarıyla doku hücreleri arasında gerçekleşen gaz alışverişine ise iç solunum denir.
2.Yönerge Solunum sistemi organları ve görevleri açıklanır.

1. SOLUNUM SİSTEMİ ORGANLARI
İnsanlarda solunum sistemleri organları sırasıyla burun, yutak, gırtlak, soluk borusu ve akciğerlerdir.
Burun;
• Solunum sisteminin dışa açılan bölümüdür.
• Alınan havanın ısıtılması ve nemlenmesini sağlar.
• Alınan hava içerisindeki toz gibi yabancı partiküller burun kılları ve mukus tarafından tutulur.
• Koku reseptörleriyle koku algılanmasını sağlar.
Yutak;
• Solunum sistemiyle sindirim sistemini birbirinden ayırır.
Gırtlak;
• Soluk borusunun başlangıcıdır.
• Yutkunma dışında sürekli açık bulunur.
• Yutkunma sırasında yukarı kalkar ve gırtlak kapağı (epiglottis), soluk borusunun girişini kapatır.
• Ses tellerinin bulunduğu organdır.
Soluk Borusu;
• Silli epitel hücrelerinden oluşur.
• Solunumla alınan havadaki tozları tutar.
• Arkasında yemek borusu yer alır.
• Akciğerlere geldiğinde bronş adı verilen iki kola ayrılır.
• Bronşlar da akciğer içinde daha ince olan bronşçuklara (bronşiol) ayrılır.
• Bronşçuklar, akciğeri oluşturan hava keselerine (alveol) açılır.
Akciğerler;
• Kalple birlikte göğüs boşluğu içinde diyaframın üstünde yer alan, esnek dokulu bir organdır.
• Vücudun sağında ve solunda olmak üzere iki tanedir.
• Plevra denilen çift katlı ince zarla örtülüdür.
• Akciğerlerde gaz değişiminin gerçekleştiği kese şeklindeki fonksiyonel birimlere alveol denir. Al-
veoller, bronşçukların uç noktalarında bulunan hava keseleridir.
• Alveollerin çevresinde kılcal kan damarları vardır.
• Alveoller gaz değişimi için yüzey alanını genişletir.

Alveol

Kılcal damarlar

Alveol ve kılcal damarlar

7