Page 6 - Kimya 9 | 2. Ünite

Atom ve Periyodik Sistem
• Farklı element atomları birbirinden farklıdır.
• Farklı element atomlarının belirli oranda birleşmesinden bileşik-
ler oluşur.
Ancak zaman içinde Dalton atom modelinin yanlışları olduğu an-
laşılmıştır. Bu yanlışlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir.

Günümüzden Dalton Atom Modeline Bakış
• Atomun içinde daha küçük tanecikler (atom altı tanecikler) var-
dır.
• Radyoaktif tepkimeler sonucunda atom parçalanabilir.
• Atomun büyük kısmı boşluktur.
• Bir elementin bütün atomları aynı değildir, aynı elementin farklı
kütleli olan atomları vardır (izotop atomlar).

THOMSON ATOM MODELİ
Joseph John Thomson (Jozef Can Tamsın) katot ışınları ile yap-
tığı deneylerde negatif (-) yüklü taneciklerin (elektronların) varlığı-
nı kanıtlamıştır. Elektronun varlığının kanıtlanmasından sonra Thom-
son, Dalton atom modelini de göz önünde bulundurarak yeni bir
atom modeli ortaya atmıştır. Görsel 2.1.3: Thomson atom mo-
Üzümlü keke benzetilen (Görsel 2.1.3) Thomson atom modelinin delini üzümlü keke
varsayımları aşağıdaki şekildedir: benzetebiliriz. Kekteki
-8
• Atomlar çapları yaklaşık 10 cm olan kürelerdir. üzümler negatif yükü,
• Elektron adı verilen negatif (-) yüklü tanecikler, pozitif yüklü ato- kek ise pozitif yükü
mun içinde homojen olarak dağılmıştır. temsil eder.
• Atomdaki negatif (-) yük sayısı, pozitif (+) yük sayısına eşit olup
atomlar yük bakımından nötrdür.
• Elektronların kütlesi atomun kütlesi yanında ihmal edilebilecek
kadar küçük olduğu için atomun kütlesini pozitif yükler oluştu-
rur.

Günümüzden Thomson Atom Modeline Bakış
• Atomdaki pozitif (+) ve negatif (-) yükler atomda homojen ola-
rak dağılmaz.
• Atomdaki pozitif (+) yükler çok küçük hacme sıkışmışken negatif
(-) yükler çok büyük hacim kaplar.
• Atomda bulunan pozitif tanecikler atom kütlesinin yaklaşık yarı-
sını oluşturur.
? BİLİYOR MUSUNUZ?

William Crooks (Vilyım Kruks), geliştirdiği vakumlu tüp içerisin-
de gazların elektrikle etkileşim sonucu ortaya çıkan davranışlarını
inceleyerek katot ışınlarını bulmuştur. George Johnstone Stoney
(Corç Conston Stoney), bu ışınların atomun yapısındaki tanecik-
lerden kaynaklandığını fark etmiş ve bu taneciklere elektron adını
vermiştir.
J.J Thomson, katot ışınlarının manyetik ve elektriksel alanda sap-
malarını gözlemlemiş ve elektronlar için yük/kütle oranını ölçmüş-
tür. (Görsel 2.1.4). Görsel 2.1.4: Katot ışın tüpü

59