Page 26 - Sosyoloji 1 | 3.Ünite

3. ÜNİTE Kültür

Kültüre Katılma

HAZIRLIK SORULARI

1. İnsanların yaşadıkları toplumda ortak bir dil kullanmalarının gerekçesi neler olabilir? Fikirlerinizi
paylaşınız.
2. Çevrenizdeki düğün ve eğlence biçimleri benzerlik gösteriyor mu? Bunun nedeni ne olabilir?

KAVRAMLARIMIZ

Kültüre Katılma, Genel Ögelere Katılma, Özel Ögelere Katılma, Seçenekler Yoluyla Katılma

KÜLTÜRÜN KAZANILMASI

Kültür, bir toplumun düşüncelerini, inançlarını, yaşam Kültüre katılma genellikle üç şekilde gerçekleşmektedir.
tarzını, sanatını, davranış kalıplarını vb. yansıtır. İnsanlar Bunlar: kültürün genel ögelerine katılma, kültürün özel
yaşadıkları toplumun kültürüne uyum sağlar ve katkıda ögelerine katılma, seçenekler aracılığıyla kültüre katılmadır.
bulunurlar. Toplumun dilini, bilgisini, dinini, sanatını, ahlakı-
nı, alışkanlıklarını öğrenirler. Dünyaya yeni gelen bir çocuk, Kültürün Genel Ögelerine Katılma
ailede ve çevrede kültürü hazır bulur. Ana baba, yakın akraba Her kültürün kendine özgü ögeleri vardır. Dil, hukuk
ve komşulardan oluşan toplumsal çevre içinde büyür ve toplu- normları, aile tipleri, konut biçimi, giyim tarzı, davranış
mun bir üyesi olur. Kültür büyük oranda eğitim öğretimle kalıpları, gelenek ve görenekleri genel ögelerdir. Bir kültü-
kazanılır. İnsan çevresinde gördükleriyle, konuşma diliyle, rün en önemli unsuru dildir. Dili öğrenmek diğer unsurların
iletişim araçlarıyla kültürü öğrenir. Öğrendiği kültürel unsurlar öğrenilme sürecini hızlandırır. Aile ve eğitim süreci dilin
aracılığıyla gruplara, topluma ve millete uyum sağlar. Kültür öğrenilmesinde önemli faktör oluşturur. Kültüre doğuştan ya
ile insanlar birbirini anlayan, birbirine benzeyen uyumlu bir da sonradan katılanlar, kültürün genel ögelerine katılmak
yapı oluşturur. Bireyin toplumun kültürünü kazanması kendisi zorundadır. Genel unsurlara uyum sağlayamama durumunda
açısından da kültür açısından da önemlidir. İnsan, bir toplu- uyumsuzluklar ortaya çıkar. Bu uyumsuzluklar toplumsal
mun davranış, düşünüş ve duyuş biçimlerini o kültüre katıla- çatışmaya neden olur.
rak kazanır. Kültür değerleriyle ailede tanışan insan daha sonra
okulda ve arkadaş gruplarında nasıl davranması gerektiğini, Kültürün Özel Ögelerine Katılma
toplumun kendisinden beklentilerinin neler olduğunu öğrenir. Kültürün özel unsurlarına katılma iki yolla olur. Birinci
yol toplumdaki bazı gruplara katılımla, ikincisi ise meslek
Bireylerin toplumsal değer ve normlara uygun davranması, edinme yoluyla olur. Bireyler kendi kültürel kimlikleriyle
toplumsal düzen, toplumun birlik ve bütünlüğü açısından yeteneklerine, ilgilerine, görüşlerine ve çıkarlarına uygun
önemlidir. Toplumun kültür kalıplarını öğrenen birey, yaşadığı gruplara katılır. Bu grupların kültürel unsurlarını benimser. Bu
topluma uyum gösterir. Kendisi de yaşamı süresince yarattığı grupların bazı kültürel özellikleri toplumun geneli tarafından
çeşitli değerlerle o kültüre katkıda bulunur ve onu zenginleşti- bilinmeyebilir. Gerekli eğitimi almış bir kişi doktor, hemşire,
rir. Kültürün devamında, o kültürü kazanmış olan her bireyin öğretmen, tamirci vb. olabilir. Kendisini geliştirmek ve
payı vardır. Bu bakımdan da kültürün kazanılması, toplum için mesleğini iyi bir şekilde yerine getirmek için çeşitli hizmet
olduğu kadar kültür için de önemlidir. içi eğitimlerden geçer. Seçtiği mesleğin inceliklerini öğrenir.
Meslek değerlerini edinerek meslektaşlarıyla iletişim hâlin-
Kültürün kazanılması toplumsallaşma süreciyle gerçekle- de olur. Mesleki gelişim düzeyine göre kişinin katılmasının
şir. Toplumsallaşma (sosyalleşme), bir bireyin toplumun kültü- zorunlu olduğu hizmet içi eğitimler olduğu gibi isteğe bağlı
rünü öğrenmesi ve toplumun bir üyesi haline gelmesidir. olarak katılabildiği eğitimler de vardır.
Toplumsallaşma yoluyla birey yaşadığı toplumun kültürünü
kazanır. Bireyin toplumda trafik kurallarına uygun hareket Seçenekler Aracılığıyla Kültüre Katılma
etmesi, yaşlılara toplu taşıma araçlarında yer vermesi, sorum- Günümüz toplumlarında kültür, insanlara farklı seçenek-
luluklarını yerine getirmesi vb. toplumsallaşmanın sağladığı ler sunar. Bir insan kültürün bütün unsurlarına katılamaz. Bu
sonuçlardır. Kültürel kimlik, bireyin, yaşadığı toplumun genel sebeple insanlar kendi kişisel yetenek, ilgi ve becerilerine
ve özel kültürel unsurlarına katılması ve kişisel özelliklerini göre katılacağı faaliyetleri seçer. Tiyatroya ya da sinemaya
katmasıyla edinilir. Böylelikle birey, kendini içinde yaşadığı gitmeye kişi kendi karar verir. Futbol mu, basketbol mu
toplumun bir üyesi olarak tanımlar. Bireye, “Kimsiniz?” izlemek istediğini kendisi seçer. İstediği partiye oy verir,
“Kimlerdensiniz?” gibi sorular sorulduğunda verdiği cevaplar istediği derneğe üye olur. Böylece yaptığı tercihlerle kültüre
bireyin kültürel kimliği hakkında bilgi verir. katılmış olur.

210