Page 23 - Sosyoloji 1 | 3.Ünite
P. 23
Kültür 3. ÜNİTE
Atatürkçü Düşüncede Kültür, Dil ve Sanat
HAZIRLIK SORULARI
1. “Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür.” sözü ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
2. Toplumsal varlığımızı korumada dilin önemi nedir? Belirtiniz.
3. Toplumumuzda sanat ve sanatçıya gereken önemin verildiğini düşünüyor musunuz? Görüşlerinizi
paylaşınız.
KAVRAMLARIMIZ
Milli Kültür, Türk Dili, Sanat
ATATÜRK’ÜN KÜLTÜR, DİL VE SANAT ANLAYIŞI
Atatürk, millî kültürü Türkiye Cumhuriyeti’nin temel Atatürk’ün kaleme aldığı ve 1927 yılında Türkiye Büyük
direği olarak kabul etmiştir. Bu alandaki çalışmalar onun Millet Meclisinde okuduğu “Nutuk” adlı eseri, Atatürk’ün en
gündemindeki konular arasında daima ilk sıralarda yer büyük edebî eseridir. Yazmış olduğu “Oğuz Oğulları” adlı
almıştır. şiir de Atatürk’ün şiir konusundaki yeteneğini sergileyen ve
her Türk’ün okuması gereken bir eserdir.
Cumhuriyet döneminde kültür üzerine yapılan çalışma-
ların ikinci bölümü de Türk dili ile ilgilidir. Türk dilinin
geliştirilmesi çalışmalarına bilimsel anlamda, 1932 yılında
başlanmıştır. Türk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla kurulan teşki-
lat, daha sonra Türk Dil Kurumu ismi altında faaliyetini
sürdürmüştür. Bu devlet kurumunun kuruluş amacı Türk
dilinin yenileştirilmesi ve zenginleştirilmesi için bilimsel
çalışmalar yapmaktır.
Kuşkusuz, kültür inkılabının hukuki temelini Türk harfle-
rinin kabul ve uygulanması ile ilgili yasa oluşturmuştur.
1 Kasım 1928 yılında kabul edilen yasa ile Türkçenin Latin
harfleriyle yazılması karara bağlanmıştır. Atatürk’ün başkan-
lığında kurulan okullarda yeni alfabe öğretilmeye başlanmış,
böylece kısa sürede alfabeyi kullanabilenlerin sayısı artmış- Görsel 3.7: Atatürk müzik dinlerken
tır. Yeni Türkçe, gazetelerden devlet kurumlarına her yerde, Atatürk, şiir ve edebiyat dışında müziğe de büyük bir ilgi
sosyal hayata egemen olmuştur. Yazı dili ve konuşma dili duymuştur. Şarkı ve türküleri dinlemekten büyük bir zevk
arasındaki kopukluk giderilmiş; aydınlar ile halk arasındaki alan Atatürk, zaman zaman okunan şarkılara eşlik etmiş,
iletişim uçurumu ortadan kaldırılmıştır. Türkçe hak ettiği oynanan halk oyunlarına katılmıştır. Atatürk, askerî ataşe
saygın konumunu bu şekilde tekrar kazanmıştır. olarak Sofya’da görevli bulunduğu dönemde çok sesli
müziğe ilgi duymaya başlamıştır. Klasik müzik konserlerine
Kültür hamlesinin önemli bir ayağını da tarih alanındaki ve operalara giderek bu müzik türlerini tanıma fırsatı
çalışmalar oluşturmuştur. Türkler dünyanın en köklü ulusla- bulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra, ülkemizde bu
rından birisi olmasına rağmen, yüzyıllar boyunca Türk tarihi müzik türlerinin sevilmesini ve müzik kültürümüzde yer
ihmal edilmişti. Türkler öz tarihlerini yabancı araştırmacıla- almasını sağlamak amacıyla yapılan çalışmalara önderlik
rın eserlerinden takip etmek durumunda kalmışlardı. Tarih etmiştir. Atatürk’ün zamanında yapılmış bazı binaların
boyunca büyük uygarlıkların mimarı olmuş bir millete güzelliği, ülkemizdeki çağdaşlaşma hareketini ifade edebile-
yakışan tavır, bu şanlı tarihin bilimsel olarak ele alınması, cek nitelik taşımaktadır. Atatürk’ün, tiyatro, bale, edebiyat,
incelenmesi, dünyaya tanıtılması olmalıydı. İşte, Türk Tarih heykeltıraşlık, mimarî, resim, müzik gibi sanat dallarıyla ve
Kurumu da 1931 yılında bu amaçla kuruldu. sanatçılarla ilgilenmesi, onları desteklemesi Atatürk’ün
sanatla çok yakın bir ilişki içinde olduğunun göstergesidir.
Atatürk, sanatı seven, sanatçılara değer veren ve onları
destekleyen bir devlet adamıdır. Çocukluğundan itibaren Atatürk sanatın, özellikle de güzel sanatların gelişmesin-
sanata ilgi duymuş ve sanatın bazı dallarıyla çok yakından de ve ilerlemesinde ufuk açıcı ve yol gösterici olmuş, sanatın
ilgilenmiştir. her alanda gelişmesine katkıda bulunmuştur.
207
