Page 19 - Sosyoloji 2 | 3.Ünite

ETKİNLİK

YORUMLUYORUZ

Aşağıdaki görselleri inceleyiniz ve metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.
Levnî’nin “Harem
Bahçesinde Meclis”
adlı minyatürü

Hattat Ali
Alparslan’ın “Kalem
Güzeli” adlı hattı

Uzak Doğu
mimarisi

Piramitler, Mısır Turgut Zaim “Yörükler”

Toplumsal Yapı ve Sanat
Konuya sosyolojik bir duyarlılıkla yaklaşacak olursak ekonomik nedenlerden dolayı aynı tarihlerde,
farklı toplulukların, farklı siyasal sosyal yapıları yüzünden ayrı ayrı kültürlere sahip olduğunu görüyoruz.
Kuşkusuz bu durum sanatçıların yaratıcılıklarını olumlu veya olumsuz yönde etkilemiştir. İdare şekilleri;
kültürden kültüre aktarılan, değişken yapılar gösterebilen gelenek ve görenekler ve en önemlisi dinî inanç-
lar akımların, ekollerin doğmasına neden olmuştur. Sanatçılar toplumsal koşulların etkisiyle toplumsal
olaylara katılmış ya da bu olaylardan uzaklaşmışlardır. Günümüzde ise sanatçılar tamamen psikolojilerine
göre özgürce eser vermektedir. Ancak yine de düşüncelerini istedikleri gibi dışa vururken birtakım zo-
runluluklarla karşı karşıyadırlar. Doğuştan getirdikleri yetileri yanında, yapıtlarına öz ve biçim yetkinliği
kazandırmak zorundadırlar. Hangi alanda çalışırsa çalışsın bütün dâhi yaratıcıların başarıları yalnızca ye-
tenekleri ile açıklanamaz. Sanatçının felsefesi, dünya görüşü, gerçekliği kavrayışı, yaşam biçiminin düşünsel
yanı ve elindeki elemanlara yeni değerler kazandırması gibi özelliklerinin de olması gerekir. Örneğin içinde
yaşanılan çevre, en küçük birim olarak aileden başlanırsa ailenin de yaratıcılığa etkileri yadsınamayacak
kadar büyüktür. Çünkü sanatçı bireyin doğduğu, büyüdüğü yer aile ortamıdır. Ailesinde gördüğü her şey
kendisini oluşturan yapı taşlarından biri olacaktır.
Nazan Düz, Çevrenin Sanatçı Yaratıcılığına Etkileri ve Sanat Eğitimi, www.akademikbakis.org
SORULAR

1. Yukarıdaki görsellerde hangi sanatlara yer verilmiştir? Belirtiniz.
2. Yukarıdaki görsellerin belirli bir toplumu yansıtıp yansıtmadığını açıklayınız.
3. Sanatçının yaratıcılığında doğal ve toplumsal çevrenin etkileri nelerdir? Düşüncelerinizi yazınız.
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
GRUP ÇALIŞMASI

• Sınıfta iki grup oluşturulur.
• Birinci grup toplumun sanat ve sanatçı üzerindeki etkisini ikinci grup sanatın ve sanatçının topluma
olan etkisini internet ve kaynak kitaplardan faydalanarak araştırır.
• Her iki grup da araştırma sonuçlarını bir rapor hâline getirip fotoğraflarla da destekleyerek bir sonraki
derste sınıfta birer sunum yapar ve elde ettiği çalışmalarını sınıf panosunda sergiler.

SANAT SOSYOLOJİSİ 155