Page 18 - Sosyoloji 2 | 3.Ünite

SANAT SOSYOLOJİSİ

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Sanat 1. Sanat kavramından ne anlıyorsunuz? Düşüncelerinizi belirtiniz.
• Sanat sosyolojisi 2. İlgilendiğiniz herhangi bir sanat dalı var mı? Neden bu sanat dalı ile ilgileniyorsunuz?
Görüşlerinizi belirtiniz.
3. Sanatın topluma etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

SANAT SOSYOLOJİSİ
Sanat sosyolojisi, sanatçının yaşadığı toplumla sanat ku-
rumu arasındaki bağlantıları inceler. Çünkü, her insan gibi BİLİYOR MUYDUNUZ?
sanatçı da diğer insanlarla ilişki hâlinde olup ortak bir ya-
şantı içindedir. Onun içinden çıktığı toplum, hedef aldığı Osman Hamdi Bey
kitleler ve sanat eseri arasındaki sayısız ilişkileri sosyoloji-
nin bir dalı olan sanat sosyolojisi inceler.

İnsanların nesneleri ya da zihin dünyalarında yorumla-
dıkları şeyleri, çeşitli birimlerde ifade etmelerinden ötürü
sanat ya da sanatlar doğmuştur. Başka bir tabirle sanat, in-
sanların ve sosyal gruplar ile milletlerin dünyayı yorumlayış
tarzlarıdır. Bu yorumlardaki benzerlikleri, farklılıkları ise
insanların içinde bulundukları sosyokültürel yapı ile özel
yetenek ve becerileri belirler.
Sanat ve yaratma olayını birkaç faktörün etkisi ve sonucu
olarak düşünebiliriz. Bunlardan birkaçı şöyle sıralanabilir:
Sanatçı kişiliği,
Kullanılan malzeme,
Teknik,
Sanatçının içinde yaşadığı toplumsal ortam
İnsanın yaptıkları incelenirken onun evrensel bir varlık
Kablumbağa Terbiyecisi
olması yanında kültürel ve toplumsal bir varlık olduğu da
göz önüne alındığından, bireyin anlaşılabilmesi için onun
bağlı olduğu toplumsal yapının da anlaşılması gerekmek- Osman Hamdi Bey’in Türk müzeciliğinin ku-
rucusu kabul edilen arkeolog, müzeci ve ressam
tedir. Sanat eserindeki bazı ortaklıklar tesadüflerle izah
olduğunu,
edilemez. Sosyokültürel hayat bir tesadüfler yumağı olma-
yıp sosyal gerçekliğin kendisidir. Sosyal gerçeklik ise sosyal 1883 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Sana-
yi-i Nefise Mekteb-i Alisini ve İstanbul Arkeoloji
grupların tarihlerinden getirdikleri ve yeni eklemelerle de-
Müzesini kurduğunu ve müdürlüklerini üstlen-
vam ettirdikleri gelenekli bir süreçtir.
diğini,
Sanat doğrudan doğruya insana seslendiği için onun 1884’te o güne kadar hiç gündeme gelme-
kaynağını bir bakıma toplumda aramak yerinde olur. Sanat miş olan ve çokça kayıp verilmiş olunan bir zaafı
eserleri sosyokültürel yapı içinde meydana geldiklerine göre gidermek için antik eserlerin yurt dışına çıkarıl-
sosyoloji ile yakından ilgilidir. masını yasaklayan Asar-ı Atîka Nizamnamesi’ni
çıkarttırarak yürürlüğe soktuğunu,
Sanatçı ile sanat eseri arasında nasıl bir ilişki varsa sanat
“Kaplumbağa Terbiyecisi” ve “Savaştaki Be-
eseri ile sosyokültürel yapı arasında da buna paralel bir ilişki
yaz At” adlı tabloların Osman Hamdi’nin en ilgi
vardır. Sanatkâr yaşadığı çağın hayat tarzının ve zihniye- çeken ve özgün eserlerinden olduğunu biliyor
tinin bir tercümanıdır. Çeşitli şekillerde çevresinin kendi muydunuz?
kişiliği üzerinde yarattığı etkileri şekillendirerek topluma www.turkcebilgi.com
sunmaktadır.

154 SANAT SOSYOLOJİSİ