Page 14 - Sosyoloji 2 | 3.Ünite

SPOR SOSYOLOJİSİ

KAVRAMLARIMIZ DERSE HAZIRLIK
• Spor 1. Hangi spor dallarından hoşlanırsınız? Çevrenizdeki insanlar başka hangi spor dalları-
• Spor sosyolojisi na ilgi duymaktadır? Belirtiniz.
2. İlgilendiğiniz spor dallarından hareketle ülkemizdeki insanların bazı spor dallarıyla
neden ilgilenmediklerini ve bunun toplum yapısıyla olan ilişkisini yorumlayınız.

SPOR SOSYOLOJİSİ
Birey ve toplum için yaşamsal bir gereksinim
niteliği taşımayan spor iki ya da daha çok sayıda
aktör arasında yarışmaya dayalı olarak yapılan
bir eylemdir. Prof. Dr. Kurthan Fişek, sporu
şöyle tanımlamıştır. Spor; sporcu açısından ka-
zanmaya dönük teknik ve fiziki bir çaba, izle-
yen açısından yarışmaya dayalı estetik bir süreç,
toplum genelince oluşturulan bütün içinde de
yerine göre o toplumun çelişki ve özelliklerini
olduğu gibi yansıtan bir ayna (ya da bağımlı de-
ğişken), yerine göre onu yönlendirebilen etkili
bir amaç ama son tahlilde önemli bir toplum-
sal kurumdur. Bu tanım, sporun diğer yönlerini
de göz ardı etmeksizin toplumsal açıdan ele alarak yapılmış en gerçekçi tanımdır. Çünkü spor kendine özgü
toplumsal kuralları, değerleri, etkileşim simgeleri ve süreçleriyle canlı bir toplumsal yapıdır. Bu bakımdan spor
sosyolojisi, spor olgusunu sosyolojik açıdan inceleyen, spor ve toplumsal yapı arasındaki işlevsel ilişkileri, yapısal
değişkenleri çözümlemeye yönelen bilim dalıdır.

SOSYAL YAPININ SPORA ETKİLERİ

Sosyal yapı özellikleri, her toplumda kendine özgü spor dallarının doğmasını sağlamıştır. Örneğin Türkiye’de güreş,
cirit gibi spor dalları ata sporumuz olarak doğmuştur.

Günümüzde evrensel sporda başarı, sosyal yapı gelişmişliğinin göstergesi hâlini alarak toplumları sevince ya da yasa
sürükleyebilen bir olgu olmuştur.

Sosyal yapı özelliklerinden fiziki yapının gelişmişliği direkt olarak spordaki başarıyı da artırmaktadır. Ekonomik
olarak gelişmiş olan ülkelerde spor dallarındaki çeşitlilik artmış ve bu spor dallarında başarıda üst düzeye çıkmıştır.

Sosyal yapı özelliklerinden kültürel yapı çağlar boyu bazen sporun gelişiminde olumlu etkiler gösterirken bazen de
olumsuz etkiler göstermiştir.

Günümüzde spor, Türkiye’de ve bütün dünyada evrensel bir dil niteliği kazanmış, insanların toplumsal yaşamına
derinlemesine girmiş ve toplumsal yapıya göre biçimlenmiş bir olgudur.

Genç nüfus yoğunluğu gelişmiş ülkeler açısından her zaman avantaj konumunda iken gelişmemiş ülkelerde deza-
vantaj oluşturmakta hatta önemli sorunlar yaratmaktadır. Ülke nüfusunun sporda başarılı olabilmesi için genç nüfu-
sun yoğunluk göstermesi tek başına yeterli olmamaktadır. Bir ülkenin genç nüfus potansiyeli o ülkenin sosyal yapısı
tarafından da desteklenirse spor altyapısının oluşturulmasında ve uluslararası karşılaşmalarda avantaj sağlayan bir olgu
olacaktır.

150 SPOR SOSYOLOJİSİ