Page 19 - Tarih 10 - Ünite 3

DEVLETLEŞME SÜRECİNDE
SAVAŞÇILAR VE ASKERLER

Osmanlı Devleti, Avrupalılar tarafından XVIII. yüzyıla kadar en bü-
yük askerî güç olarak görülmüştür. Özellikle o dönemde İstanbul’a
gönderilen elçiler, elçilik heyetlerindeki görevliler ve tüccarlar
yazdıkları seyahatnamelerde Osmanlı ordusunun Avrupa’da nasıl
algılandığını anlatmıştır. Bu eserlerde disiplin ve itaat, Osmanlı
ordusuyla eş anlamlı olarak kullanılmıştır.

Yabancıların Gözüyle Türk Askeri
“Türklerin Vakayinamesi” (Cronica de Ios turco)
adlı seyahatnamede, Türk askerinin başarısı şu
şekilde belirtilmiştir:

“Türkler üç sebeple savaşta çok iyidirler. Birincisi,
komutanlarına çok itaat etmeleri ki bu bizde çok
az rastlanan bir şeydir. İkincisi, savaşırken kendi-
lerini korkusuzca ölüme atarlar, bunun da sebebi
herkesin nasıl ve ne zaman öleceğinin önceden
belirlenmiş olduğuna inanmalarıdır. Üçüncüsü
ise ekmek ve şarap ihtiyacında olmadan hizmet
ederler ve çoğu kez et yemeden sadece pirinç ve
suyla yetinirler ve hiçbir şeyleri olmadığı zamanda
kendi yaptıkları tuzlu bir et tozuyla ayakta kalırlar.
Bunu heybelerinde taşırlar ve yemek istedikleri
zaman sıcak suyla karıştırırlar. Dolayısıyla bütün
bunlar bizim savaş adamlarımızın durumundan
çok uzaktır.”
Solomon Schweigger (Solomon Şıvagır) yazdığı
“Sultanlar Kentine Yolculuk” adlı seyahatnamesin-
de; “Türk karargâhında kimsenin boş vakit geçirme-
diğini, Türk askerlerinin eğlencesinin silahlarıyla
ilgilenmek olduğunu söyler ve şunu ekler: Ancak
zaruret ölçüsünde yeme ve içmeyle yetinirler. Se-
fere çıktıklarında yiyecek, içecek ve erzak derdine
düşmezler ve buldukları ile yetinirler. Oysa Alman-
ların durumu böyle değildir. Türkler gerek savaş
sırasında gerekse sair zamanlarda bu bakımdan
gayet ölçülü ve düzenlidirler (Görsel 3.19).”
Türk askerlerini yakından gören Baron Vratislav
Venceslav (Baron Vretislav Vençislav) adındaki
elçi, anılarında şunları anlatır:

“Orada binlerce insan bulunmasına rağmen ne bir
konuşma ne bir fısıltı ve ne de oraya buraya gidip
gelme gibi bir kıpırdanış vardı. Savaş alanlarında Görsel 3.19
bu denli sert ve haşin olan yeniçerilerin, burada komutanla- Osmanlı ordusu (Temsilî)
rına karşı, çocukların hocalarına karşı gösterdikleri saygıdan
daha büyük ve derin bir saygı gösterdikleri görülüyordu.
Sanki mermerden birer heykel gibiydiler (Kumrular, 2008, YORUMLAYALIM
s.289-317’den düzenlenmiştir).”
Osmanlı ordusunun, Avrupa ordularına üstünlük kurmasında Türk
askerlerinin hangi özellikleri etkili olmuştur?

91