Page 16 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 3

ATATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILABI

3. 5. EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANINDA
YAPILAN İNKILAPLAR

Görsel 3.11: Atatürk İzmir Erkek Lisesinde ders izlerken

Araştır Öğren Paylaş

1. Toplumun eğitim anlayışının değişmesinin o topluma etkileri
nelerdir?
2. Bir toplumun sanat anlayışı, devlet politikalarıyla değişebilir mi?

Eğitim toplumsal bir ihtiyaçtır. Eğitim, toplumun kimliğini yapılandırır ve
sonraki nesillere bu toplumsal kimliği aktarmak için kullanılır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitimin en büyük sorunu öğretim birliğinin bu-
lunmamasıydı. Osmanlı coğrafyasında faaliyet gösteren medreseler, mek-
tepler, azınlık okulları ve yabancı okullar farklı öğretim programları uygu-
lamaktaydı. Tanzimat Dönemi’nde, Osmanlı idarecileri eğitim ve öğretimi
çağın gereklerine göre yeniden düzenlediler. Fakat bu düzenlemeler istenilen
sonucu vermediği için Cumhuriyet Dönemi’nde inkılapçı bir tutumla eğitim
meselesi kökten ele alınarak çözülebildi.

Mustafa Kemal Paşa 1 Mart 1922’de Ankara Maarif Kongresi’nde yaptığı
konuşmada yeni dönemin eğitim anlayışını şöyle özetlemişti: “Bir millî eği-
tim programından bahsederken eski devrin hurafelerinden ve fikri özellikle-
rimizle hiç de ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, Doğu’dan ve Batı’dan ge-
lebilen bütün etkilerden tamamıyla uzak, millî karakter ve tarihimize uygun
bir kültür kastediyorum. Çünkü millî dehamızın tamamıyla gelişmesi, ancak
böyle bir kültür ile sağlanabilir. Gelişigüzel bir yabancı kültür şimdiye kadar
takip olunan yabancı kültürlerin yıkıcı sonuçlarını tekrar ettirebilir.” (Görsel
3.11). Bu anlayış doğrultusunda Mustafa Kemal Paşa, eğitim-öğretim alanın-
da atılacak somut adımları ve yapılması planlanan yenilikleri 1 Mart 1922’de
TBMM’nin açılış konuşmasında şöyle sıralamıştır

1. Milletimizin zekâsının gelişmesi ve böylece uygun olan medeniyet düzeyi-
ne ulaşmasını sağlamak.

2. Yüce görevleri yürütecek elemanları yetiştirmek ve millî kültürümüzü
yüceltmek.

TBMM’de “Zafer Bayramı Kanunu” ile
Yeni Türk Ceza Kanunu kabul edildi. 30 Ağustos günü bayram olarak kabul edildi.
1926 1926

114 1 Mart 1 Nisan