Page 15 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 8.Ünite

8. Ünite

8. 2. 1990 SONRASI DÜNYADAKİ GELİŞMELER

Görsel 8.14: SSCB’nin nükleer silahları
Araştır Öğren Paylaş

1. Çatışmaların çoğu neden Orta Doğu, Balkanlar ve Kafkasya’da
görülmektedir?
2. Mülteciler meselesine ne gibi çözümler üretilebilir?

8. 2. 1. SSCB’nin Dağılması ve Türk Cumhuriyetleri’nin
Bağımsızlıklarına Kavuşması

SSCB’nin Dağılması

Soğuk Savaş’ın taraflarından birisi olan Doğu Bloku ve bu blokun lider ül-
kesi SSCB, XX. yüzyıl son çeyreğinde siyasi ve ekonomik olarak sorunlar
yaşamaya başladı. Batı Bloku ile küresel siyaset sahasında girişilen güç yarışı
, Sovyet sistemini işlemez hâle getirdi. Bu süreçte nükleer silahlanma (Gör-
sel 8.14) ve Yıldız Savaşları adı verilen uzay çalışmaları SSCB ekonomisini
olumsuz etkiledi.

SSCB sisteminin çıkmaza girmesi, Doğu Bloku’nun diğer ülkelerine de
yansıdı. Ekonomide ve sistemde yaşanan sorunlar, SSCB’nin diğer Doğu
Bloku ülkeleri üzerinde kurduğu siyasi ve askerî otoriteyi sarstı. Bu durum
SSCB’nin uydu devletleri kabul edilen diğer sosyalist ülkelerin kamuoyunda
daha fazla özgürlük taleplerine yol açtı.

SSCB yönetimi, 1987’de Devlet Başkanı Gorbaçov’un (Görsel 8.15) açıkla-
dığı Glasnost ve Perestroika (Perestroyka) programlarıyla, Sovyet sisteminde
şeffaflığa ve yeniden yapılanmaya gidileceğini ilan etti. Böylece demokratik
uygulamalarla totaliter yapı gevşetilerek toplumsal hareketlerin yatıştırılması
hedefleniyordu. Ayrıca devlet denetimindeki sosyalist ekonomi anlayışının
yumuşatılarak ekonominin canlandırılması düşünülüyordu. Bu adımlar atıla-
rak Sovyet sistemindeki sorunların aşılacağı ve uluslararası sahada ABD ile
rekabetin sürdürülebileceği öngörülüyordu.

SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, ortaya koyduğu Perestroika düşün-
cesiyle ile tıkanan siyasi sistemi ve devlet teşkilatını yeniden düzenlenmek Görsel 8.15: SSCB’nin
istedi. Fakat diğer yandan SSCB’yi oluşturan cumhuriyetlerde SSCB’den ay- son lideri Mihail Gorbaçov
rılmaya yönelik eğilimler güçlendi.

Naim Süleymanoğlu, Avrupa Halter Şampiyonası’nda dünya
Türkiye’de Radyo-Televizyon Üst Kurulu kuruldu. rekoru kırarak, üç altın madalya aldı.
1994 1994

237