Page 31 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 - Ünite 4

4. ÜNİTE

DİL BİLGİSİ

1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki dizelerde geçen sıfat tamlamalarını bulunuz. Bulduğu-
nuz tamlamaların altını çiziniz.
Heyulâlar yıldızlarla yükselirler lâcivert karanlıkta,
Uzanırlar korkak boşluğa sere serpe
Civar arazinin sultanları
Metris tepe, Kanlı sırt, Adsız tepe.

Sanki dünyanın ilk gecesi, soğuk mu soğuk
İklimler yeni doğmuş, rüzgârlar körpe.
Karın beyazlığıyla daha da kocaman
Metris tepe, Kanlı sırt, Adsız tepe.

2. Aşağıdaki parça okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu parçada geçen noktalama işaretlerinin
parçadaki kullanım amaçlarını açıklayınız.

Neydi damarlarımızda, çoğalan, çoğalan,
Neydi bu tepenin ardı?
İçimizde sadece vatan değil,
Yeryüzü kadar bir şey vardı.

SIRA SİZDE

Aşağıda verilen parçayı Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın okuduğunuz Üç Şehitler Destanı ile tema ve
şekil özellikleri yönünden karşılaştırınız.

Duran, Porsuk suyu kıyılarındaydı
Umut bir sazdı yemyeşil
İnce kökleri Ankara’daydı.
Bilemezdi Duran, yanan ekinlerin anızından
Götürecek yurduna yuvasına kurdu kuşu
Mustafa Kemal Paşa oradaydı.
“O!” dediler, kulaktan kulağa
Duatepe eteklerinden, Üçpınar’dan
Geçti haber, elli yedinci fırkaya
Mülâzimler, yüzbaşılar, binbaşılar
Topçular, süvariler, piyadeler
Bir çelik yay olup gerildiler.
Hep bir sıra olup selâm durdular
Dağdan dağa sessiz gecesinde bozkırın
Ateş yakıp haber verdiler
Alaylardan taburlara, taburlardan bölüklere
Ve ulaştı toprak siperlere
Çavuşlardan onbaşılardan erlere.

Ceyhun Atuf KANSU, Sakarya Meydan Savaşı

164