Page 25 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 6.Ünite

Tiyatro

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Dram: Hayatı hem acıklı hem gülünç yönleriyle bir bütün olarak yansıtmayı amaçlayan tiyatro tü-
rüdür. XVIII. yüzyılda klasisizme tepki olarak doğan romantizm akımıyla ortaya çıkmıştır. Romantizm,
klasisizmin akla ve sağduyuya verdiği önemi reddedip duygu ve hayali öne alan bir edebî akımdır.
Konularını millî tarihten, günlük yaşamdan almıştır. Kahramanlar toplumun her kesiminden se-
çilebilir. Kişiler tek yönlüdür, bütünüyle iyi ya da kötüdür. Dramda trajedi ve komedideki üç birlik
kuralına uyulmaz. Kaba ve argo sözlere de yer verilebilir.

Öldürme, yaralama gibi olaylar sahnede canlandırılır. Dram nazım ve nesir şeklinde yazılabilir. Per-
de sayısı yazarın tercihine bağlıdır.
İlk örneklerini İngiliz sanatçısı William Shakespeare’in (Vilyım Şekspir) verdiği dramın ilkelerini XIX.
yüzyıl Fransız sanatçısı Victor Hugo (Viktor Hügo) belirlemiştir.
Dram türündeki Ocak adlı oyunda yazar, bir ailenin ekonomik sorunlar temelinde yaşadığı sıkıntı-
ları, çatışmaları yalın bir dil ve eleştirel bir tutumla yansıtmıştır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Ocak adlı metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
2. Metindeki karşılaşmaları, temel çatışmayı ve ona bağlı diğer çatışmaları belirleyiniz.

3. Metindeki şahıs kadrosunun fiziksel ve psikolojik özelliklerini belirleyiniz, bu özelliklerin metindeki
olaylara etkisini açıklayınız.

4. Metinde dram türüne özgü nitelikleri belirleyiniz.
5. Metnin dil ve üslup özelliklerini belirleyiniz.

6. Metindeki değerleri yaşadığınız dönemin değerleriyle karşılaştırınız.
7. Ocak adlı metni Kösem Sultan adlı metinle tür, biçim, üslup ve içerik açısından karşılaştırınız.

Etkinlik
a. Ocak adlı metnin dramatik örgüsünü aşağıdaki tabloya yazınız.

b. Metindeki dramatik örgünün metnin yapısıyla ilişkisini değerlendiriniz.

195