Page 152 - DESEN 11

4. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA PORTRE

4. DESEN ÇALIŞMALARINDA PORTRE

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Ayna karşısında başınızı farklı yönlere çevirerek saç, kaş, göz, burun, kulak, ağız anatominizi
cilt ve yüz biçiminizin yapısal özelliklerini inceleyiniz. Kendi yaş grubunuzdaki arkadaşlarınızla
karşılaştırarak benzerlik ve farklılıklarınızı belirtiniz.
2. Farklı yaşlardaki insanların (yaşlı, genç, çocuk) başını ve yüz şekillerini anatomik açıdan
inceleyerek farklılık ve benzerliklerini arkadaşlarınızla paylaşınız.

4.1. PORTRE NEDİR?

İnsanın yüzü, kimliğidir. İnsanlar sevinçlerini, üzüntülerini, sıkıntılarını kısacası tüm hislerini yüzleri ile
yansıtırlar. Bu yansımalar en iyi şekilde portre sanatı ile ifade edilir. Ressam portre yaparken model aldı-
ğı kişinin o andaki görüntüsünü, modelin ruh hâlini, yüz ifadesini resim yüzeyine yansıtır. Bu çalışmalarla
portrede ifade, duruş ve bakış kavramları gelişmiştir.
İnsanın fiziksel özelliklinin yanında sevinç, hüzün, mutluluk, keder ve korku gibi his durumları en kolay
yüzden ve bakışlardan anlaşılır. Dolayısıyla portre insanın fiziksel yapısında görülmeyen, soyut ruhsal
durumlarını yüz aracılığıyla dışa vurarak anlatmaya çalışır. Ressamın kişinin ruhsal durumunu, fiziksel
karakteristik özelliklerini portreye yansıtma becerisi de bu anlamda portreciliğin hem en önemli hem
de en zorlayıcı yönüdür.
Portrede modelin fiziksel, ruhsal özelliklerini, karakteristik yapısını vurgulayabilmesi için sanatçının çiz-
gisi, üslubu ve estetik kaygıları eşliğinde teknik becerisiyle derinlik, hacim gibi resimsel değerleri doğ-
ru kullanması önemlidir (Görsel 4.1 ve 4.2). Portrenin modele benzemesi portrenin başarısı açısından

Görsel 4.1: Otoportre, 1882, Paul Cezanne (Pol Görsel 4.2: Édouard Manet (Edvırd Mene)’in Portresi,
Sezan), Budapeşte Güzel Sanatlar Müzesi, Macaristan 1868, Edgar Degas (Edgır Dega), Metropolitan Müzesi,
ABD

150