Page 90 - DESEN 12

3. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA ÇOK FİGÜRLÜ ÇALIŞMALAR

3. DESEN ÇALIŞMALARINDA ÇOK FİGÜRLÜ
ÇALIŞMALAR

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Konusunda çok figür kullanılan sanat eserlerine örnekler veriniz.
2. Kalabalık mekânlardaki insan figürleriyle ne tür kompozisyonlar kurgulanabilir?
3. Çevrenizde sıklıkla gördüğünüz bir hayvanın imgesel bir çizimini yapsanız gerçeğine ne kadar
benzer özellikte olur?

4. Çok sayıda ve çeşitte figürlerin bir araya geldiği mekânlara örnekler veriniz.

3.1. ÇOK FİGÜRLÜ DESEN ÇALIŞMALARI

Sanatçılar bireysel dünyalarını ya da içinde yaşadığı toplumun ideolojisini, dinini, sosyal yapısını yarat-
tığı eserlere yansıtarak ifade eder. Tarih boyunca bu yansımalar figüratif ve akademik anlayışın içinde
çoğunlukla insan figürü aracılığı ile gerçekleşmiştir.
Resim sanatının temel meselelerinden biri olan figür çizimi ve figürün bulunduğu mekâna yerleşimi Rö-
nesans’ta şekillenmiş ve belirli kaidelere oturtulmuştur. Sanatçılar bu kaideleri dikkate alarak çalışmala-
rını yapmış kronolojik süreçte bu gelişerek devam etmiştir. Günümüz sanat anlayışında bu durum birçok
etkenle değişime uğrasa da klasik olarak ifade edilen sanatın kaideleri geçerliliğini korumaktadır.
Klasik anlamda bir kompozisyonun kurgusu oluşturulurken figürün bir mekânda konumlanması ve figür
sayısı, mekânın çeşidi, konunun ifadesi gibi olgular sanatın öge ve ilkeleri doğrultusunda şekillenir.
Sanatın öge ve ilkelerini şu şekilde özetleyebiliriz:
Ögeler

• Çizgi: Resim sanatında çizgi; hareketin sürekli izi, yüzeylerin kesişmesidir.
• Form: Üç boyutlu nesnelerin iki boyutlu yüzeydeki ifadesidir.
• Doku: Nesnelerin iç yapılarının işlevsel özelliklerini dışa vuran yüzeysel etkilerdir.

• Ton: Nesnelerin yüzeylerinde ışık etkisiyle oluşan renk dereceleridir.
• Leke: Resim yapılan yüzeyde bırakılan izdir.
• Boşluk: Sanatsal çalışmalarda bilinçli olarak boş bırakılan alanlardır.

• Mekân: Uzayın insan eliyle sınırlandırılmış bir parçasıdır.

İlkeler

• Denge: Sanat eserlerinde kullanılan ögelerin birbirlerini tartacak şekilde düzenlenmesidir.
• Oran-Orantı: Bütünü oluşturan parçaların birbirleriyle ve bütünle olan ölçü ilişkisidir.

• Ritim: Görsel ögelerin sıra ile ve belli aralıklarla tekrar etmesidir.
• Egemenlik: Ögelerden birinin diğer bütün ögelere karşı baskın olması durumudur.
• Zıtlık: Tasarım elemanları arasında farklılıkların veya karşıtlıkların oluşturulmasıdır.

• Vurgu: İlgi alanı oluşturmak ve izleyicileri içine çekebilmek için kullanılan ilkedir.
• Birlik-Bütünlük: Ögelerin uyumlu olarak bir araya gelmesidir.

88