Page 93 - DESEN 12

3. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA ÇOK FİGÜRLÜ ÇALIŞMALAR

Eserin Kompozisyonunun Yön Açısından Analizi
Kompozisyonun kuruluşunda kullanılan yön, konunun nasıl yönlendirileceğine bağlı olarak sanat-
çı tarafından belirlenir. Resim yüzeyinin çizgisel organizasyonudur. Kompozisyon elemanlarının
yerleştirilme biçimiyle anlaşılan yön çizgileri izleyiciye doğrudan verilmez. Olay örgüsünün ve bi-
çimlerin okunma sırasını belirleyen yerleştirilme düzenidir. Sanatçının eserde öncelik sırasına göre
izleyiciye göstermek istediği ögelerin düzenlenmesidir.
Eserin kompozisyonunun ana yönü hangisidir? Bu yön hangi ögelerle güçlendirilmiştir?

• Kompozisyonda ana yöne hâkim olan figür hareketlerinin yönü diyagonaldir (mavi çizgiler).
Merkezde (daire içinde) yer alan iki figürün arkasına sıralanmış kadın figürlerinin dikey kullanıl-
masıyla diyagonal etki güçlendirilmiştir.
• Kompozisyondaki mekânda, figürler yatay yönde (sarı çizgiler arasında) kullanılarak ana yönü
belirlemektedir.
• Sütunlar ve arka planda konumlanmış kadın figürlerinin dikey eleman olarak kullanılması aynı
zamanda merkezdeki figürlere vurguyu arttırmıştır.
• Mekân elemanları yatay yönde kullanılmıştır.
• Figürlerin ve sütunların arasında kalan boşluklar ara yönleri oluşturarak ana yönü destekle-
mektedir.
• Yatay, dikey ve diyagonal çizgilerin kesişme noktası ön planda merkez olarak belirlenmiştir.
Merkeze iki figür yerleştirilerek izleyici dikkatinin buraya yönlendirilmesi sağlanmıştır (Görsel
3.1b).

Görsel 3.1b: Ulysses’in Dönüşü, 1545-1555, Luca Penni, Staedel Müzesi, Almanya

91