Page 141 - DESEN 9

4. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA DERİNLİK ETKİSİ

1525 yılında Alman sanatçı Albrecht Dürer İtalya’da öğrendiği perspektifle ilgili tüm bilgileri pekiş-
tirmiş. Kendi yaptığı gravürlerle resimli olarak açıkladığı bir kitap yazmıştır (Görsel 4.31). Ölçüleme
sanatının temel ilkelerini yazdığı bu kitap, en basit çizginin nasıl çizileceğine dair bir açıklama ile başlar.
Kitabın her bölümü, bu çizginin giderek daha karmaşık biçimlerinin nasıl çizileceğini anlatır. Spiraller,
sütunlar, kısaltılmış kareler, iki ve üç boyutlu şekiller dâhil olmak üzere bu formlar; doğrusal perspektif
oluşturma yöntemlerine, mimariye, mühendislik ve dekorasyona yönelik çeşitli ölçüm uygulamalarına
ilişkindir. Kitabın perspektifle ilgili bölümünde, bir portre çizimi için sanatçının gözünün tek bir bakış
açısından nasıl sabitleneceğini gösterir.

Görsel 4.32: Ölçümün Altını Çizin Kitabı, 1525, Albrecht Dürer, Güney Metodist Üniversitesi (SMU), ABD

Diğer sayfada insanların ve nesnelerin doğru görüntülerini kolayca çizmek için tasarladığı mekanizma-
ları gösterir. Bunlardan biri “ut” çizen bir ressamın, perspektif yöntemiyle nasıl çizim yaptığını göste-
ren çizimidir. Dürer’in kendi açıklamasında “Bir ressam, ‘yakın görüş noktası’ oluşturmak için duvara
çakılmış ‘güçlü bir iplik’ kullanır ve duvara paralel dikey bir çerçeve yerleştirir. Ardından masanın diğer
ucuna çizim için lavta (ut benzeri çalgı aleti) veya başka bir nesne yerleştirir. Yakın görüş noktasının çer-
çeveden geçtiği yeri işaretlemek için oluk ve telin çerçeveye sıcak balmumu ile tutturulmuş kısımlarına
yerleştirir. Çapraz dizelerin gösterdiği noktaları daha sonra ‘çizim tabletine’ işaretleyerek doğru noktalı
bir taslak oluşturur.” Bu karmaşık açıklama, gravürde gösterilen görünüşte basit diyagramı görsel ola-
rak tercüme eder. Her ne kadar uygulanabilir gibi görünse de bu yöntem Dürer’in kitabında bilgi olarak
kalmış, işlevsel olamamıştır.

139