Page 34 - ESTETİK 11

Hazırlık Çalışmaları

1. Sizce sanatın değişmez bir tanımını yapmak mümkün müdür? Ne-
den?
2. Sanat niçin vardır?
3. Sizce sanat insan için vazgeçilmez midir? Neden?
4. Size göre sanatta nelerin etkisi vardır?
5. Bir sanat eserinin her izleyicide aynı etkiyi uyandırmamasının se-
bebi sizce ne olabilir?
6. Sanat türlerini söyleyebilir misiniz?
7. Hangi sanat dallarına ilgi duyuyorsunuz? Sebebini söyleyiniz.
?
8. Gelenekli sanattan ne anlıyorsunuz?
9. Zanaat deyince aklınıza ne geliyor?
R
2.1. SANAT NEDİR?
İ
Sanat, tarihin her döneminde farklı kaygıların bir yansıması olarak var olmuş vaz-
geçilmez bir olgudur. En eski dönemlerden bu yana insanlar; duygu, düşünce, inanç,
heyecan ve beklentilerini sanat aracılığıyla ifade etmişlerdir. Bu nedenle bütün farklı
D
tezahürlerine rağmen sanat olgusu, evrensel bir niteliğe sahiptir.
Sanat; nesnelerin, olayların, düşüncelerin, duyguların çeşitli biçim ve malzemeler ara-
E
cılığıyla güzel ve etkili bir biçimde ifade edilmesidir. Genel anlamda sanat; insan için
dünyayı güzelleştirme, değiştirme ve anlamlı kılma çabasını ifade eder. Sanat kavramı,
sadece estetik değer ifade eden bir irade, tasarım ve beceri ürünü olan insan yapısı
N
eserleri kapsar. Bu alanda kullanılan bilgi, yöntem ve kurallar da yine sanat kavramının
kapsamında yer alır. Doğal süreçler sonucu ortaya çıkan ya da çeşitli canlılarca oluştu-

rulan nesneler (örümcek ağı, arı peteği, kristaller, mercanlar vb.) ve doğa manzaraları,
bütün güzelliklerine rağmen sanatın kapsamı dışındadır.
Resim, minyatür, tezhip, heykel, seramik, mimari, müzik, şiir, tiyatro, sinema, fotoğraf,
T
grafik, tekstil, halı gibi zengin bir çeşitliliğe sahip olması ve tarih boyunca değişip ge-
lişen yapısı, sanatın kapsayıcı bir tanımının yapılmasını güçleştirmektedir. Bu nedenle
tarih boyunca sanat hakkında yapılmış birbirinden farklı birçok tanımla karşılaşırız.
A
Kişilere, toplumlara ve çağlara göre değer ve anlam kazanan sanat, ya nesnelerin oldu-
ğu gibi yansıtılması ya da aksine nesnel gerçeklerle hiç uyuşmayan, zengin bir hayal
N
gücünün ürünü olarak tanımlanmıştır. Kimi tanımlarda biçime vurgu yapılırken kimile-
rinde ise anlama, aktarılmak istenen düşünce ve duyguya vurgu yapılmıştır.

A
ETKİNLİK
S
Aşağıdaki sanat tanımlarının ışığında soruları cevaplayınız.
.
“Sanat, tabiatı taklitten başka bir şey değildir.” Seneca [Seneka (MÖ 4-MS 65)]
“Sanat; çizgi, şekil ve renk ilişkilerinin kendi aralarındaki kombinasyonudur.” Clive
Bell [Klayv Bel (1881-1964)]
1
“Sanat, duyguların yaratıcı ifadesi veya dışa vurumudur.” Robin George Colling-
wood [Robin Corç Kolingvud (1889-1943)]
.

2
32