Page 123 - GRAFİK TASARIM 11

Görsel 3.77. Eksensel sistem örnekleri
eksenel düzenlemenin genellikle simetrik bir düzenlemeden
daha avantajlı olduğunu göstermiştir. Orta eksen sola veya
sağa kaydırılarak yaratılacak alan ile asimetrik bir yan yapı
oluşturulabilir ve tasarım görsel olarak daha ilgi çekici hâle ge-
tirilebilir (Görsel 3.77).

Dairesel Sistem: Dairesel sistemde, tipografik ögeler merkezî
bir odaktan yayılır (Görsel 3.78). Dairesel kompozisyonlar di-
namiktir çünkü ister belirgin ister hayalî olsun, bakış o noktaya
odaklanmıştır. Bu sistemde, metinler geleneksel yatay aralıklı
düzende olmadığı için okunabilirlik nispeten düşebilir. Okuma
yönü yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya, normal veya ters
olabilir ancak metnin işlevselliğini kaybetmemek için karışık-
lıktan kaçınılmalıdır. Dairesel sistemdeki yapılar genellikle si-
metriktir. Bazen metinler birden fazla modülden oluşan dai-
resel kompozisyonlar hâlinde düzenlenerek asimetrik yapılar
oluşturulabilir (Görsel 3.79). Görsel 3.78. Tipografik Afiş

Genişleyen Sistem: Genişleyen sistemde daireler merkezî bir
noktadan büyür veya genişler (Görsel 3.80). Bu sistemin bir
örneğini, bir taşın durgun suya düşmesiyle oluşan dalgalarda
görmek mümkündür. Dairesel sistemde olduğu gibi, bu sis-
temdeki kompozisyonlar da göz dairenin yayı boyunca hareket
ettiği için veya dairenin merkezindeki odak noktasına çekildiği
için dinamiktir. Genişleyen sistemin en temel bileşimi, merkez-

Görsel 3.79. Dairesel sistem örnekleri Görsel 3.80. Yüzey düzenlemesi

121