Page 121 - GRAFİK TASARIM 11

rizm, De Stijl, Dadaizm ve konstrüktivizm gibi akımlar tipografiyi
anlam-biçim ilişkisine dayalı bir sanat dalı hâline getirmiştir.

Günümüzde görsel iletişim araçlarının çoğalmasıyla görsel bir
kirlilik oluşmakta ve birçok tipografik mesaj işlevini yitirmektedir.
Bu yüzden tipografik mesaj, mantık ve sezgi birleşiminde veril-
melidir. Bunlar arasındaki denge, görüntüyle söz arasında belirli
bir denklemin kurulmasına bağlıdır (Görsel 4.105).

Söz dizimsel boyutta simgenin biçimi ön plana çıkarken anlamsal
boyut, simgenin sözlük anlamı (düz anlam=denotation) ya da sim-
genin akla getirdiği kavram-çağrışım (yan anlam=connotation)
olmak üzere tipografik simgeler iki katagoriye ayrılabilir.
Okunabilirlik sayfanın içinde yer alan dizgi, espas vb. ögelerin
sağladığı kolaylıktır. Tasarımcı, mesajı okunaklı hâle getirmek
için neyin, niçin, nasıl, ne zaman, nerede ve kim tarafından oku-
nacağını bilmelidir (Görsel 4.106).
Görsel 4.105:
Tipografik mesaj iletimi, yazıları okunur hâle getiren niteliklerin “Without Beginning Without End”
bir araya gelmesiyle sağlanır. Okur, yazılı bilgiyi kolayca algıla- afiş tasarımı, Max Bill
yabilmelidir.
Tipografik karakterlerin okunurluğu üç özelliğe bağlıdır:
1. Zıtlık (Kontrast) 2. Yalınlık 3. Oran

Okunabilir tipografi, bilgi iletişiminin nesnel aracıdır. Okunması
istenen fakat zor okunan bir metnin tasarımı, ürün ne kadar akıl-
lıca veya çekici olursa olsun, kötü yapılmıştır.
Tasarımcılar, bazen geleneksel okunabilirlik kriterlerine uymaz. Görsel 4.106:
İçlerindeki merak sonucu formlara yeni anlamlar vermeye çalı- “More 4”, 2005, Spin, afiş
şarak tipografik iletişim standartlarını değiştirecek deneyler ya-
parlar. Yenilikçi tipografi, her zaman yeni sorularla eski kurallara Görsel 4.107:
meydan okur (Görsel 4.107). “Bodoni”, 2017, Helaman Higley,
tipografik afiş

119