Page 260 - GRAFİK TASARIM 11

Hollandalı Lucas von Leyden [Lucas fon Leydın (1494-1533)] ve
Carel Mander [Kerıl Mendır (1548-1606)], asitle aşındırma yönte-
mini silah işletmecilerinden öğrenmişlerdir (Görsel 5.47). Dürer’in
de 1520’de Andverpen’de bu iki ressamdan asitle aşındırma tek-
niğini öğrendiği sanılmaktadır. 1620’de metal plakanın üzerine
sürülen “lak” daha yumuşak kullanılmıştır. Bu sayede teknik,
daha serbest çizgiler çizmeye yönelik gittikçe gelişen mükem-
mel orjinallerin alındığı bir yöntem şeklini almıştır. XVII. yüzyılda
birçok sanatçının kullanması ile yaygınlaşan bu teknik, XVIII ve
XIX. yüzyılda matbaacılıkta kullanılan “tifdruk baskı” tekniğinin
ortaya çıkmasını sağlamıştır. İngiltere’de William Blake, yaptığı
deneylerle bulduğu aside karşı dayanıklı bir sıvı bulmuştur. Sa-
natçı, deseni kapattıktan sonra boş kalan alanları asitle yedirerek
yeni bir oluşum evresine geçilmesinin önünü açmıştır.

Görsel 5.47: XVII. yüzyıl başında Andwerpen’de Peregrino Da Cesena’ya
“Lempereur Maximilien”, (Peregrino Da Çesena) ait iki nielle bir gravür okulu açan Ru-
Lucas van Leyden, gravür baskı bens’in öğrencileri bu teknikte yeni yöntemler geliştirmişlerdir.
William Turner’in “Aquareller” adlı eseri çelik gravür yöntemi ile
basılmıştır. XIX. yüzyılın sonu XX. yüzyılın başından itibaren çe-
lik gravür tekniği sadece pul ve para gibi değerli kâğıt basımında
kullanılmaya başlanır.

Çok kalıplı renkli baskıların en eski örneklerini XVII. yüzyılda Per-
rier (Periyi) yapar. İlk renkli denemeyi ise Jacob Le Blon [Yakop
Le Blon (1667-1741)] XVIII. yüzyılın başında Newton’ın teorile-
rinden faydalanarak sarı, kırmızı ve mavi kalıpları kullanmak su-
reti ile gerçekleştirmiştir. Le Blon, röprodüksiyonlarında 4. kalıp
olarak koyu kahverengiyi de kullanarak sonuca tam ulaşmayı
başarmıştır. Sanatçı, 1723’te geliştirdiği sistemi kitabında yayın-
lamıştır. Bu yöntemde çoğu kez renkli ağaç baskılar ilk kalıp ola-
rak kullanılmıştır. Hubert Goltzius [Habert Goltziyus (1526-1583)]
XVI. yüzyılın ikinci yarısında bu tekniği kullananak portreler çalış-
mıştır (Görsel 5.48).

Görsel 5.48:
Çukur baskı (ayrıntı), 1952,
Hubert Goltzius, İngiliz Müzesi
258