Page 262 - GRAFİK TASARIM 11

Serigrafi (Elek) Baskı
Bir şablon yöntemi olan elek baskı, şablonun kullanıldığı ilk ma-
ğara resimleriyle karşımıza çıkmaktadır. Fransa ve İspanya’daki
mağaralarda duvarlara basılmış insan eli resimleri bulunmuştur.
Bu resimler, duvara konulan elin üzerinden sarı, kırmızı, siyah
renkli toprak boyalar püskürtülerek elde edilmiştir (Görsel 5.51).
Daha sonraki dönemlerde Fiji Adası’nda şablon baskı örnekleri-
ne rastlanır. Ada yerlileri muz yapraklarını delip boyalar kullana-
rak bezleri süslemişlerdir. Daha sonraları dört, beş renkli baskı-
lar yapılmıştır. Bu teknik, Orta Çağ’da oyun kartları basımında
kullanılmıştır. Eski Mısırlı, Çinli ve Japonlar; duvar, tavan, taban,
kumaş ve çömlekleri süslemek için bu tekniği kullanmışlardır.

Görsel 5.51:
Şablon baskı örnekleri

Mekân ve dekoratif malzemelerin şablon baskı tekniği kullanarak
renklendirilmesi hâlâ kullanılan bir yöntemdir. Özellikle çinicilikte
bu tekniğin yoğun bir şekilde kullanıldığını görmekteyiz.

Elek baskı; XV-XVI. yüzyıllarda yüksek baskı tekniğiyle kitap
yazısı ve resmi basımında, dinî resimlerin çoğaltılmasında ve
el yazması kitap süslerinde kullanılmıştır. Bunun yanında XVII.
yüzyılda yaygın olarak duvar kâğıda basımda, 1700 sonlarında
mobilya ve düzgün duvar yüzeylerinin boyanmasında da elek
baskıdan yararlanılmıştır (Görsel 5.52). Elek baskı, özellikle de-

Görsel 5.52:
Oyun kartı basmak için kullanılan
kalıp örnekleri
260