Page 28 - GRAFİK TASARIM 11

Görsel 1.32: Mısırlılar, resim ve ideografik yazıyı genişletip basitleştirerek hi-
Hiyeroglif pano, Louvre Müzesi, yeroglif yazıya dönüştürmüşlerdir. Mısır hiyeroglifinde üç binden
Paris fazla işaret olduğu bilinmektedir (Görsel 1.32). Bu resim-yazılar
alfabeye dönüşememiştir.
Çin’de görsel anlatım biçimi olarak yazı sisteminin ne zaman or-
taya çıktığı bilinmemektedir. En eski yazı örnekleri Şhang (Şang)
Hanedanı Dönemi’ne (MÖ 1800-1200) tarihlenir. Çin yazısındaki
şekiller resim-yazı değil, daha çok birer damga özelliği taşır. Her
karakter, bir sözcüğe karşılık gelir. İlk yazı karakterleri, temsil et-
tikleri nesnelerin şematik resimleri olarak ifade edilmiştir. Bir nes-
ne ya da kavramı simgeleyen bu işaretler (ideogram) zamanla
yerini anlam birim ya da sözcükleri karşılayan işaretlere (logog-
ram) bırakmıştır.
MS 200’lerde bugünkü şeklini alan Çin yazısı (Görsel 1.33) bazı
yöresel değişikliklere uğrasa da büyük ölçüde aynı kalmıştır. Çin-
liler bugün de geleneksel yazılarını kullanmaktadırlar.

Sözcükteki her sesin ayrı bir işaretle belirtildiği fonetik yazıya
“harf yazısı” ya da “alfabe” denmektedir. Bugün dünyanın büyük
çoğunluğunun kullandığı yazı “alfabe yazısı”dır. Alfabe yazısını
ilk oluşturanlar Fenikelilerdir (Görsel 1.34). Muhtemelen zaman
Görsel 1.33: ve kolaylık sağlaması düşüncesiyle çeşitli sessizlerden oluşan 22
Kaplumbağa kabuğunda Çince harflik bir alfabe meydana getirmişlerdir. Fenike alfabesi, önce
yazı (kopya), MÖ 1600-1400?
İyonya’ya, oradan da Yunanistan’a geçmiştir. Yunanlar, sessiz
harfler sistemine sesli harfleri ekleyerek alfabeyi geliştirmişlerdi-
ler. Fenikeliler denizcilik ve ticaret yolu ile diğer uygarlıkları ince-
Görsel 1.34:
Fenike alfabesi lemiş ve kendi kültürlerini de yaymışlardır.

26