Page 30 - GRAFİK TASARIM 11

Baskı 11. yy.

Çinliler, yüksek baskı tekniklerinden olan tipo
baskının ilkel modelini 11. yy.da yapmışlardır.
Yazılacak metinler için şekil veya harf kalıpları 1450 Tipografik Baskı
oluşturmuş ve bu kalıpları birden fazla kul­ Johannes Gutenberg (Yohannıs Gudınbörg),
lanabilmişlerdir (Görsel 1.57). Uygur Türklerinin Çinlilerin kullandığı baskı tekniğinin eksiklerini
de Çin’de kullanılan baskı tekniklerini kullandık- gidererek tipo baskı tekniğini geliştirmiş, yüksek
ları bilinmektedir. Bu baskı tekniği Kavimler Göçü kabartmalı, yer değiştirebilen ve metal harfler-
sırasında Avrupa’da da kullanılır hâle gelmiştir. den oluşan tipografi tekniği ile kitap basılmasını

sağlamıştır (Görsel 1.58).

Görsel 1.57. Eski Çin’de basım için
kilden yapılmış hareketli harfler

Görsel 1.58. Johannes Gutenberg’in harf döküm sistemi

Matbaa Döneminde
Kullanılan Yazı 1542-1544
Karakterleri
(Eski Stil-Old Style)
Claude Garamond (Kulad Geramond), kendi adı
ile anılan ve günümüzde de sıkça kullanılan “Ga­ 1796 Litografi (Taş Baskı)
ramond” yazı karakterini tasarlamıştır (Görsel
1.59). 15. ve 16. yüzyıllarda basımın da gelişme- Yazar Alois Senefelder (Aloys Senefeldır), su ile
siyle farklı yazı karakterleri tasarlanmıştır. yağın karışmaması ilkesine daya nan “litografi
(taş baskı)” tekniğini 1796’da bulmuştur ve bu
buluş, afiş sanatının gelişmesine zemin hazırla-
mıştır (Görsel 1.60).

Görsel 1.59. Claude Garamond’un yazı karakterleri

Görsel 1.60. Alois Senefelder’ın taş
baskı portresi, 1834

28