Page 49 - İMGESEL RESİM 12

1.3. Nesne, Mekân ve Figür İlişkisini Yansıtan Kompozisyon
Taslakları Oluşturma

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

• Çalışmalarınızda nesne, mekân ve figür ilişkisi oluştururken kompozisyon ilke ve ögelerinden hangi-
lerini kullanıyorsunuz?

Evrende üç boyutlu dünyayı şekillendiren iki
faktör vardır. Bu faktörlerin biri, alabildiğine uza-
nan ve sınırsız bir boşluk olarak nitelenen uzay;
diğeri, uzayda belli bir yer kaplayan nesne ve fi-
gürler topluluğudur. Mekân ise uzayın sanatçının
zihninde sınırlanmış bir kesitidir.
Üç boyutlu dünyanın kavranmasında mekân,
nesne ve figür birbirini tamamlayan bir ilişki için-
dedir. Bunlar ayrılmaz bir bütünün parçalarıdır
ve boşluk-doluluk, varlık-yokluk kavramları da bu
ilişkiden doğmuştur. Evrenin bu kavrama biçimi
sanat eserlerine de yansımış, boşluk-doluluk il-
kesi sanat eserlerindeki yapının kavranmasında
belirleyici bir faktör olmuştur. Böylece izleyicinin
dış dünyayla kurduğu ilişkiye benzer bir ilişkiyi
sanat eseriyle de kurması ve eserdeki nesne,
mekân, figür ögelerini dış dünyayla uyumlu şekil-
de algılaması sağlanmıştır (Görsel 1.50).
Nesne, kompozisyonun temel bir ögesidir
ve her nesne; hacim, doku, yapı veya işlev ba-
kımından farklılıklar gösterir. Sanat eserlerinde
yansıtılmak istenen konu bütünlüğünü sağlamak
amacıyla kompozisyona yerleştirilen nesne, iliş-
kilendirildiği ortam ve figürler açısından oldukça
önemlidir. Sanat eserlerinde kullanılan nesne çi-
zimlerinde işlevsellik, hacim ve boyut gibi ölçütle-
rin yanı sıra estetik kaygılar da tasarım sürecine Görsel 1.50: Gerard ter Borch, (Cirar Ter Bork), “Müzik Dersi”,
dâhil edilir. 1675, tuval üzerine yağlı boya
Mekân, tüm figür ve nesneleriyle sanatsal evrenin içinde yaşam bulunan bir alandır. Nesnelerin oluşumuna
dair ışık, renk, hacim, oran-orantı, yerçekimi vb. etkenler evrenin kuralları çerçevesinde bir mekânda şekillenir.
Günlük hayatın akışını konu alan sanatçılar, nesne ve figürleri sınırlandırdığı bir mekânda birbiriyle ilişkilendirir.

Bu karekodu okutarak Nesne, Mekân ve Figür İlişkisini Yansıtan Kompozisyon Taslakları Oluşturma etkinliği-
ne ulaşabilirsiniz.
https://ders.eba.gov.tr/ders//redirectContent.jsp?resourceId=895f921106cf100dd807eb36237ce1dd&resourceTy-
pe=1&resourceLocation=2

47