Page 12 - GENEL SANAT TARİHİ 10

KİTAP TANITIM SAYFASI

Bilginiz Olsun

Öğrencilere farklı bir bilginin
verildiği bölümdür.
GENEL SANAT TARİHİ AVRUPA SANATI
Romanesk Dönem mimarisinin özellikleri: Worms Katedrali, Almanya’nın Worms şehrinin en yüksek noktasında 1130-1181 yılları arasında inşa
• Ölçülü mimari, edilmiş, farklı zamanlarda onarımlar geçirmiştir. Ortada geniş ve yüksek tutulmuş biçimde dikey
yönde üç nefli olarak tasarlanmış yapı, transept plan özelliği taşımaktadır. Üst örtü sistemine
• Kalın masif duvarlar, geçişler kalın ayaklar üzerine çapraz tonozlarla sağlanmıştır. Bu tonoz biçimi, Antik Yunan, Roma,
• Küçük boyutlu pencereler, Bizans ve İslam mimarilerinde de kullanılmıştır. Eserin doğu ve batı yönünde yuvarlak biçimli ikişer
• Çapraz tonoz örtü, kulesi bulunmaktadır. Yapıdaki dış süslemeler, gül pencereli batı cephe dışında sade tutulmuştur.
Yapı; anıtsal büyüklüğü, kalın masif duvarları, transept planı, küçük boyutlu pencereleri, köşe
• Köşe kuleleri, kuleleri ile romanesk mimarinin önemli örnekleri arasında gösterilmektedir.
• Transeptli bazilikal plan, DERS İÇİ ÇALIŞMA Aşağıda romanesk mimarinin özelliklerini yansıtan Worms Katedrali’nin 1.4
• Yuvarlak kemerler ve kemer sıraları kullanılmasıdır. numaralı görselini inceleyiniz ve boş bırakılan kutucuklara mimari ögelerin
numaralarını yazınız.
BİLGİNİZ OLSUN Çapraz tonoz, iki beşik tonozun dik açı yaparak kesişmesiyle oluşan örtü sistemidir.
Bu örtü sistemi, ilk olarak Roma Dönemi'nde kullanılmıştır. Gelişen taş işçiliğiyle
birlikte Romanesk Dönem’de yoğun olarak tercih edilmiştir.
Ders İçi Çalışma . . . . . . . . . . . köşe kuleler . . . . . . . . . . . . .
1
. . . . . . . . . . . masif duvarlar. . . . . . . . . . . .
Sınıf içinde öğrencilerin 2
uygulama yaptığı bölümdür. 3
Kemer Beşik Tonoz Çapraz Tonoz . . . . . . . . . . .kemer sıraları . . . . . . . . . . . .
Görsel 1.2: Çapraz tonoz çizimleri
4
. . . . . . . . . . küçük pencereler. . . . . . . . . . . .
BİLGİNİZ OLSUN Transept plan, Kilisede apsisin önünde nefleri dik açı ile kesen, kilisenin planını haç
biçimine sokan plan türüdür.
Görsel 1.4: Worms Katedrali, Almanya
Speyer Katedrali, Almanya’nın güneybatısında
Speyer şehrinde bulunmaktadır. Düz ahşap çatılı
olarak 1030 yılında inşasına başlanan yapı, XI.
yüzyılın sonlarına doğru genişletilerek Avrupa’nın en
büyük kilisesi hâline getirilmiştir. Bazilikal transept
planlı, taş tonozlu, doğu batı doğrultusunda, orta
bölüm yüksek ve geniş olacak biçimde üç nefli
olarak yenilenen kilise; Alman İmparatorluğu’nun
dinî sembolü hâline gelmiştir. Mahzeninin
büyüklüğü ve apsis bölümünün altındaki kripta
ile önceki örneklerden ayrılan katedral, 300 yıl
boyunca Alman imparatorlarıyla birlikte önemli din
adamlarının defin işlevini üstlenmiştir. Yapı, küçük
Görsel 1.3: Transept plan
boyutlu pencereleri, nefler arası kemer sıraları,
Romanesk sanat üslubu daha çok Almanya, İtalya, Fransa ve İngiltere’de etkili olmuştur. Bu ülkelerde bazilikal transept planı ve köşe kuleleri ile romanesk
üslubun en önemli örneklerindendir (Görsel 1.5). Gül
romanesk mimari özellikleri yansıtan birçok manastır, kilise ve katedral (büyük boyutlu anıtsal kilise)
bulunmaktadır. Almanya’da bulunan Worms, Speyer (Şipaya) ve Aachen (Ahın) katedralleri, Saint Michel (Sen pencerenin de bulunduğu batı cephesi dışında sade
görünüme sahiptir.
Mişel) Kilisesi; İtalya’da Pisa ve Modena Katedrali, İngiltere’de Ely (İliy) Katedrali romanesk üslupta yapılmış Görsel 1.5: Speyer Katedrali, Almanya
önemli örneklerdir.
Sayfa Numarası 16 17
Sayfa numaralarının
verildiği bölümdür.
GENEL SANAT TARİHİ XIX. YÜZYILDAN MODERNİZME AVRUPA SANATI
Sıra Sizde Sembolizmin öncü şair ve ressamlarından William Blake (1757-1827), doğa ve gerçekliğe karşı duruşun Maurice Denis’in (1870-1943) sanat üslubunun
sembol sanatçılarından olmuştur. Sanatında doğaüstü güçlerden beslenen Blake, düş gücünü ve
şekillenmesinde Paul Gauguin’in etkisi büyük
gerçek dışılığı yücelten sanat eserleri ortaya koymuştur. Sanatçının önemli eserleri arasında “Dev olmuştur. Sanatçı, büyük kompozisyonların
Albion’un Yayılışı”, “Büyük Kızıl Ejderha Resimleri”, “Büyük Kızıl Ejderha ve Güneş Giyen Kadın”, “Aşıkların görüldüğü tabloların yanında yapı dekorasyonlarıyla
Kasırgası”, “Tanrı Kasırgayı Cevaplarken” (Görsel 2.23) bulunmaktadır. da ilgilenmiştir. Tablolarında din dışı konuları ele
almasına rağmen bazı tablolarındaki figürlerde
Öğrencilerden araştırma ve dinsel anlayış görülmektedir. Tablolarında büyük
saygı duyduğu kadınları ülküleştirmiştir. “İlham
sunum yapmalarının istendiği Perileri”, “Kutsal Orman”, “Manzaradaki Melek”,
“Bahar” ve “Ziyaret” (Görsel 2.25) önemli eserleri
arasında göstermektedir.
bölümdür.
Kelimeleri bul etkin- Kelimeleri sürükle et-
liğine ulaşmak için kinliğine ulaşmak için Görsel 2.25: Ziyaret, Maurice Denis, 1894, Ermitaj Müzesi, Petersburg
karekodu cihazınızla karekodu cihazınızla
okutunuz. okutunuz.
SIRA SİZDE Sembolizm akımını temsil eden sanatçıların tablolarından bir sunum hazırlayarak
sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.
Görsel Analizi GÖRSEL ANALİZİ Aşağıda 2.26 numaralı görseli inceleyiniz ve tablonun sembolizm akımı içerisinde
yer almasının nedenlerinin ne olabileceğini sınıfta tartışınız.
Öğrencilerin görsellerle ilgili
analiz ve yorum becerilerini Görsel 2.23: Tanrı Kasırgayı Cevaplarken, William Blake, 1803-1805, İrlanda Ulusal Müzesi, Dublin
geliştirmek amacıyla Fransız sanatçı Gustave Moreau (1826-1898), çalışmalarında
çoğunlukla dinî ve mitolojik olay ve kahramanları konu almıştır. Düş ve
oluşturulan bölümdür. düşünceleri ön plana çıkarmış, görsel biçimi geri planda tutmuştur.
“Pietà”, “Prometheus”, “Orfe”, “Salomé”, “Oidipus ve Sfenks”, “Aziz Cecilia”
(Görsel 2.24) önemli çalışmaları arasında gösterilmektedir.
Bilgi kartı etkinliğine Boşluk doldurma et- Bulmaca etkinliğine
ulaşmak için karekodu kinliğine ulaşmak için ulaşmak için karekodu
cihazınızla okutunuz. karekodu cihazınızla cihazınızla okutunuz.
okutunuz.
Görsel 2.24: Aziz Cecilia, Gustave
Moreau, 1890-1895, Metropolitan Müzesi, Görsel 2.26: Zacharias’a Görünen Melek, William Blake, 1799-1800, Metropolitan Müzesi, New York
New York
68 69
10