Page 17 - GENEL SANAT TARİHİ 10

AVRUPA SANATI

BİLGİNİZ OLSUN Skolastik felsefe Hıristiyanlık inancının getirmiş olduğu emir ve yasakların
temellendirilmesi, sistematik bir biçimde derlenip toparlanması yönündeki gayretin
bir ürünü olan ve daha çok manastır, katedral okulları ve üniversitelerde öğretilip
geliştirildiği için okul felsefesi olarak da adlandırılan felsefedir. Skolastik felsefede
ideal sanat dini konu alan, dinin üstünlüğünü vurgulayan ve dini yaymaya hizmet
eden sanat olarak algılanmıştır.

Romanesk Sanat

Roma sanatından etkilendiği için “Roma üslubunu andıran” anlamına gelen terimle adlandırılan romanesk
sanat, Karolenj ve Otto dönemlerinin katkısıyla IX ve XII. yüzyıllar arasında Orta Çağ Avrupası'nda etkili
olmuştur. En iyi örneklerini XI ve XII. yüzyıllarda veren romanesk sanat, Gotik sanata kadar tüm Batı Avrupa’da
ortaya çıkan sanat ürünlerinde görülmüştür. Avrupa’da kilisenin güçlenmesiyle paralellik gösteren akım;
ağırlıklı olarak manastır, kilise, katedral ve anıtsal mezar gibi dinî mimari alanlarda ürünler vermiş; saray,
şato, kale gibi yapılarda da uygulanmıştır. XII. yüzyıldan sonra Avrupa’da görülen, düzenli bir plana sahip,
her iki yanında kuleleri olan tek girişli yapılar; Haçlı Seferleri esnasında ilk defa karşılaşılan, İstanbul surları
ve İslam ülkelerindeki kalelerden esinlenilerek inşa edilmiştir (Görsel 1.1).

Görsel 1.1: Romanesk Dönem katedral plan çizimi

Mimari

Romanesk sanat, Avrupa toplumlarının hem kendi içlerinde hem diğer devletlerle sürekli savaş içerisinde
olduğu bir siyasal otorite boşluğu döneminde kilise çatısı altında ortaya çıkmıştır. Dönemin en önemli
yapıları durumundaki manastırlarda yetişmiş din adamları, aldıkları sanat ve mimarlık eğitimlerinin
etkisiyle dinin gücünü simgeleyen çok sayıda kilise ve katedral yapmıştır. Bu üslup, Avrupa’nın birçok
ülkesinde etkili olmasına rağmen üretilen sanat ürünlerinde tam bir üslup birliğinden söz edilemez.

15