Page 22 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

Gotik Sanat
Batı Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra Avrupa’da ortaya çıkan kargaşa ve kaos ortamı, dinin birleştirici
gücü ve siyasi otoritenin sağlanmasıyla bir nebze azalmış, ticaret ilerlemiş ve şehirler oluşmaya başlamıştır.
Şehirleşmeyle birlikte kentli sınıf ve yöneticiler eğitime önem vermeye başlamış böylece Avrupa’nın ilk şehir
üniversiteleri açılmıştır.
Manastırlar ve katedral okullarının dışında yöneticilerin de desteğiyle Avrupa’nın büyük kentlerinde ortaya
çıkan üniversiteler sistematik bir görünüme kavuşmuştur. Fransızların XII. yüzyılın ikinci yarısında millî
bir üslup yaratma çabalarının neticesinde ortaya çıkan Gotik sanat, XV. yüzyılda Rönesans’a kadar tüm
Avrupa’da etkili olmuş, Orta Çağ skolastik felsefenin çizdiği sınırlar çerçevesinde etkili olmuştur. Özellikle
mimari alanda kendine yer bulan Gotik üslup, romanesk sanatın farklı bölgelerde, farklı şekillerde ortaya
çıkmış özelliklerinin birleştirilmiş ve gelişmiş hâli olarak değerlendirilebilir.
Mimarların Romanesk Dönem’de geri plana itilmiş sanatçı kimlikleri, bu dönemin sonlarına doğru değer
kazanmaya başlamıştır.

GÖRSEL ANALİZİ Aşağıda verilen romaneks ve Gotik üslubu yansıtan iki farklı mimariye ait 1.9 ve 1.10
numaralı görselleri inceleyiniz ve tespit ettiğiniz farklılıkları verilen boşluğa yazınız.

Görsel 1.9: Santa Maria Kilisesi, İtalya Görsel 1.10: Cologne (Köln) Katedrali, İtalya
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BİLGİNİZ OLSUN İlkel bulunan ve beğenilmeyen Gotik üslup, Kuzey Avrupa barbar kavmi Gotları
yansıttığı için İtalyan hümanistleri tarafından Gotik olarak adlandırılmıştır.

Mimari

Avrupa’da etkili olan Gotik üslup, en iyi örneklerini mimari alanda vermiştir. Romanesk Dönem’de görülen manastır
mimarisinin yerini Gotik Dönem’de anıtsal özellikli katedral ve kilise mimarisi almıştır. Avrupa’nın siyasal, dinî ve
ticari gelişmeleri; toplumları kalın masif duvarlarıyla kale görünümlü korku mimarisinden uzaklaştırıp dikey bir
hat izleyen kubbe ve sivri kuleleriyle daha görkemli, büyük boyutlu pencereleriyle daha ferah, süslemeleriyle
daha estetik ve boyutlarıyla daha yüce yapılar yapmaya sevk etmiştir. Gotik mimaride izlenen dikey hat, kaburga
tonoz ve uçan payandalarla desteklenen örtü sistemini zorunlu kılmıştır. Bu üslup, tüm Avrupa’da etkili olmuş
fakat İngiltere ve İtalya’daki örnekleri, belirtilen çizgilerden farklılıklar göstermiştir.

20