Page 27 - GENEL SANAT TARİHİ 10

AVRUPA SANATI
1.2 RÖNESANS DÖNEMi SANATI

ARAŞTIR ÖĞREN Oluşturulacak sınıf içi gruplarla Rönesans’ın oluşumunu hazırlayan sebepleri
araştırınız, araştırma sonuçlarını sınıf ortamında etkileşimli tahtayı kullanarak
sununuz.

Antik Çağ kültür, sanat ve düşüncesinin yeniden doğuşu anlamına gelen Rönesans, XV. yüzyılda
İtalya’da doğmuştur. XVII. yüzyıla kadar Avrupa’da etkili olan Rönesans’ın yayılma hızı her yerde aynı
olmamış, ülkelere göre farklılık göstermiştir. Rönesans’ın ortaya çıkışında Antik Çağ değerlerinin
keşfi, hümanizm, matbaanın icadı, İstanbul’un Fethi, Coğrafi Keşifler, Endülüs Emevî bilginleri ve
ekonomik, sosyal, dinî, siyasal, bilimsel ve kültürel birçok faktör etkili olmuştur.
Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da güç kazanması ve Akdeniz ticaret yollarını ele geçirmesiyle Avrupalı
tüccarlar yeni arayışlara girişmiştir. Denizcilik alanında yaşanan teknolojik gelişmeler ve Çinliler
tarafından bulunan pusula, zorlu okyanus seyirlerine dayanıklı gemilerin kıtalar arası seyahatlerine
olanak sağlamış; İtalyan, İspanyol ve Portekizli maceraperest denizciler, yeni ticaret yolları aramaya
başlamışlardır. Coğrafi Keşifler olarak isimlendirilen bu yeni arayışlar sayesinde yeni kıtalar ve
ticaret yolları bulunmuş, Avrupa’da ticaret gelişmiş, şehirler büyümüş, zengin tüccar ve burjuva sınıfı
oluşmuştur. Oluşan zengin sınıf eğitim ve bilime önem vermiş ve Rönesans’ın doğuşunu hazırlamıştır.

İspanya’da hüküm süren Endülüs Emevî Devleti İslam bilginlerinin Avrupalı filozofları büyülemesi,
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethi ve Doğu Roma İmparatorluğu’nun (Bizans) yıkılmasının
ardından kiliseye olan güvenin yok olması; Avrupa’da Antik Yunan bilginlerine yeniden yönelişi
tetiklemiştir. İtalyan aristokratlar ve zengin tüccarların etkisiyle eğitim ve kültür hayatı; kilisenin
kontrolünden çıkmış, Antik Yunan ve Roma Dönemi filozoflarının eserleri İtalyancaya çevrilmiştir.
Çevirilerle birlikte İtalya’nın kültürel ve politik yaşamında insanı, evrenin merkezine koyan anlayış
(hümanizm) değer kazanmıştır. Bu anlayış, kâğıdın artması ve matbaanın icadıyla topluma hızlı
şekilde yayılmış böylelikle Avrupa’nın yazım ve düşünce hayatında önemli değişimler yaşanmış, kilise
ve din adamlarının aşırı otoriter ve katı tutumları sanatçılar tarafından tepkiyle karşılanmıştır.
Klasik eğitim almış zengin burjuva sınıfı, Orta Çağ’da kilise ve din adamlarının tekelindeki bilim, sanat
ve eğitimde yeni açılımlara imkân sağlamıştır. İtalya’da Floransa, Siena, Padova ve Venedik’te önemli
sanatçıların yetiştiği sanat okulları açılmış ve
bu sanat akademilerinde perspektif, anatomi,
oran-orantı gibi ileri resim tekniği eğitimleri
verilmiştir. Leonardo da Vinci (Leonardo da
Vinçi), Michelangelo Buonarroti (Mikhelancelo
Bonorati), Raffaello Sanzio (Rafiello Sanzio) gibi
önemli sanatçılar Floransa sanat okullarında;
Giovanni Bellini (Covanni Bellini) (1430-1516),
Gentile Bellini (Centile Bellini) (1429-1507),
Andrea Mantegna (1431-1506), Tiziano Vecellio
(Tiziano Veçellio) (1488-1576) gibi sanatçılar da
Venedik sanat okullarında eğitim almışlardır.
Özellikle İtalya’da Medici ailesi gibi varlıklı
aileler, sanatçıları himayeleri altına almış ve yeni
sanatsal projelerin destekleyicisi olmuşlardır.
Rönesans’la birlikte resim, heykel ve mimari
sanat; bunların üreticileri de sanatçı niteliği
kazanmıştır. Eser altlarına sanatçıların imza
atması bu dönemde gerçekleşmiştir (Görsel
Görsel 1.29: Baccio Bandinelli’nin Sanat Okulu, Enea Vico, 1550,
Güzel Sanatlar Müzesi, Boston 1.29).

25