Page 30 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

Heykel

Orta Çağ Dönemi'nde mimariye bağlı olarak gelişen heykel; Rönesans’la birlikte sanat değeri taşımış,
mimariden bağımsız müstakil bir sanata dönüşmüştür. Antik Çağ’ın meydanlarını süsleyen at üstünde
imparator heykelleri, Rönesans Dönemi’nde de denenmiştir. Orta Çağ'da sadece İsa, havariler, azizler,
melekler gibi dinî figürler ve dinin koruyucusu sayılan kralların heykelleri; Rönesans Dönemi’nde
ise mitolojik figürler ve soyluların heykelleri görülmüştür. Gotik Dönem’in sonlarına doğru heykel
figürlerindeki ifade vurgusu ve canlılık, Rönesans
Dönemi’nde gelişimini sürdürmüştür. Rönesans
heykellerinin temel özellikleri; bünyelerinde
barındırdıkları dramatik ifade vurgusu, form,
denge, canlılık, oran-orantı ve anatomidir.
Lorenzo Ghiberti (Lorenzo Ciberti), Donatello,
Andrea del Verrocchio (Andrea del Verrokyo)
(1435-1488) ve Buonarroti Michelangelo
dönemin önemli heykel sanatçılarındandır.

Floransa sanat okullarında eğitim alan
Donatello’nun (1386-1466) heykellerinde
atölyesinde çalıştığı Lorenzo Ghiberti’nin
(1378-1455) ve Antik Çağ heykellerinin etkisi
görülmektedir. Sanatçının Padova Meydanı’ndaki
"Gattamelata Atlı Heykeli" Rönesans heykel
özelliklerinin tümünü barındırmaktadır. İtalya’da
paralı bir asker olan bu figür, meydanlara dikilen
ilk atlı heykel özelliğine sahiptir. Işık ve gölgenin
sağladığı derinlik hissi, kusursuz anatomi,
ifadedeki asalet ve vurgudaki canlılık; heykeli
kusursuz kılmaktadır (Görsel 1.32). Sanatçının
diğer önemli yapıtları arasında “Davut”, “Jeremia”
ve “Eyüp Peygamber” heykelleri; , “Çarmıhtan
İndiriliş” adlı tahta yontu, “Niccolò da Uzzano” ve
“Genç Adam” büstü bulunmaktadır.
Rönesans Dönemi önemli ressam ve Görsel 1.32: Gattamelata Atlı Heykeli, Donatello, 1443, Padova, İtalya
heykeltıraşlarından biri Buonarroti Michelangelo
’dur (1475-1564). Anatomi eğitimi alan sanatçı;
insan bedenini mermer üzerine kusursuz
yansıtmış, ışık-gölge dengesini ustaca
kullanmış böylelikle çalışmalarında üst düzey
gerçeklik elde etmiştir. Sanatçının San
Peter Bazilikası’nda yer alan ''Pieta Heykeli''
Rönesans heykel sanatının başyapıtlarından biri
sayılmaktadır. Mermerden yapılmış bu heykel,
çarmıhtan henüz yeni indirilmiş İsa figürünü,
annesi Meryem’in kucağında betimlemektedir.
Bu çalışma, Michelangelo’nun altına imzasını
attığı tek çalışmadır (Görsel 1.33). Sanatçının
"Bakhus" heykeli ve “Brütüs” büstü gibi çok sayıda
eseri bulunmaktadır.

Görsel 1.33: Pieta Heykeli, Bunarotti Michelangelo, 1498-1499,
St. Peter Bazilikası, Vatikan

28