Page 82 - GENEL SANAT TARİHİ 9

GENEL SANAT TARİHİ

Mimari

Hattuşa’nın etrafı yedi kilometre uzunluğundaki surlarla çevrilmiştir. Şehrin dışarıyla iletişimi; Kral
Kapısı, Aslanlı Kapı (Görsel 4.2), Yer Kapı, Yukarı ve Aşağı Kent Kapısı olarak adlandırılan beş giriş
kapısıyla sağlanmıştır. Yer Kapı’nın (Sfenksli Kapı) altında ‘‘potern’’ olarak adlandırılan büyük bir yer
altı geçidi (dehliz), şehrin en yüksek tepesinde Büyükkale adı verilen kral ve ailesinin kaldığı saray
bulunmaktadır. Ayrıca surlar içerisinde yapılan kazılarda büyük bir kale ortaya çıkarılmıştır. Bu
kalenin yapımında iki metre boyunda taşlar ile altı metre yüksekliğinde kuleler ve sur merdivenleri
inşa edilmiştir. Kale içinde arşiv bölümü, tapınaklar, kabul salonu, kuyumcu, derici ve terzilere ait
dükkânlar yer almıştır.

Görsel 4.2: Aslanlı Kapı, Çorum Görsel 4.3: Yazılıkaya On İki Tanrı kabartması, Çorum
Başkent Hattuşa tapınaklarıyla ünlü bir şehirdi. Yapılan arkeolojik kazılarda otuzu aşkın tapınak ve
dokuz adet anıtsal yapı ortaya çıkarılmıştır. Taş işçiliğinde hayli hünerli olan Hititler tapınaklarına taş
yontular da eklemişlerdir. Bu tapınaklar dikdörtgen bir avlu içinde sıralanan, dar ve uzun odalardan
meydana gelmiştir. İçerisinde yönetim binası, depo, atölye, arşiv ve tanrı heykellerinin bulunduğu
tapınak bölümleri yer almıştır. Hattuşa’nın 2 km kuzeydoğusunda ünlü açık hava tapınağı Yazılıkaya
bulunmaktadır. Yazılıkaya 12 metre yüksekliğinde üstü açık kayalardan oluşmaktadır. Bu kayalara şekil
verilmiş, duvarlarına da 66 adet kabartma yapılmıştır. Burada bulunan kabartmalar Hititlere ait tanrı,
tanrıça ve kralları betimlemektedir.
Doğu kaya kabartmasında 12 figür bulunmakta,
bunlar yer altı tanrılarını tasvir etmektedir
(Görsel 4.3). Yazılıkaya’nın Kraliçe Puduhepa
Dönemi’nde yapıldığı tahmin edilmektedir.
Hititler ölülerini yakarak küllerini çömlekler içinde
saklamışlardır. Bu nedenle Hititler Hattuşa’da
ölülerinin kalıntılarını gömdükleri anıt mezarlar
yapmamışlardır.
Hitit mimarlığında yapıların dış ve iç cephede
belli bir plan özelliği taşımayan oda düzenleri
bulunmaktadır. Binaların pencereleri büyük
tutulmuştur. Yapıların temellerinde iri taşlar,
dış cephelerin alt kısımlarında süsleme amaçlı
‘‘orthostat’’ adı verilen kabartmalı taş bloklar
kullanılmıştır (Görsel 4.4). Görsel 4.4: Orthostat örneği, Metropolitan Müzesi, New York
80