Page 71 - TEMEL SANAT EĞİTİMİ 9

SANATIN TEMEL ÖGELERİ

OKUMA PARÇASI

NATÜRMORT NEDİR?
Natürmort, hareketsiz ya da cansız varlıkların estetik bir düzen
içerisinde betimlenmesidir. Bu tür resimlerde genel olarak çiçek,
av, yiyecek, mutfak eşyaları gibi biçim ya da içerik olarak birbirini
tamamlayacak nesneler kullanılır.
İtalyancada “natura morta”, İngilizcede “still life”, Almancada
“stilleben” sözcükleriyle karşılanan natürmort (ölüdoğa); Türkçe-
ye Fransızcadan geçmiştir. Nature, doğa; morte ise ölü, cansız,
durağan anlamındadır.
Bu türün ilk örneklerine Mısır mezarlarında, Antik Yunan sana-
tında, Roma Dönemi fresk ve mozaiklerinde rastlanmıştır. 17. yüz-
yılda bağımsız bir tür olarak öne çıkacak olan natürmordun resim
sanatındaki yeri; başlangıçta tarihî-dinî resimler, portre ve manza-
radan sonradır.
Natürmortun deneysel bir alan olma seyri ise özellikle 20. yüz- Görsel 2.118: “Bahar Buketi”, 1866,
Pierre-Auguste Renoir, 105x80 cm,
yıl sanatçılarının çalışmalarıyla hızlanır. Natürmort; bu dönemde tüyb, Fogg Sanat Müzesi, Cambridge
sanatçılar tarafından renk ve hacim üzerine kafa yormak, sıradan
nesneleri sanat eserine dönüştürmek ya da anlatımcı bir tavrı yan-
sıtmak için kullanılmıştır. Natürmorttaki estetik düzen oluşturma
eylemi, günümüzde resim sanatı dışında özellikle fotoğraf çekim-
lerinde görülmektedir.

Görsel 2.120: “Mavi Vazo”, 1889,
Görsel 2.119: “Masada Üzüm ve Ceviz”, 1880, Paul Cezanne, 61x50 cm, tüyb, Orsay
Alfred Sisley (Alfret Sisley), 38,1x55,2 cm, tüyb, Müzesi, Paris
Boston Güzel Sanatlar Müzesi, Boston

Görsel 2.121: “Meyve Tabaklı Natürmort”, 1880,
Paul Cezanne, 46x54,9 cm, tüyb, Modern Sanat Görsel 2.122: “Ayçiçekleri”, 1889,
Müzesi, New York Vincent van Gogh, 92x73 cm, tüyb, Yeni
Sanat Galerisi, Münih

69